VIII.- THIÊN ĐÀNG / NIẾT BÀN
VÀ ĐỊA NGỤC

Theo tôi, chính tâm trạngsợ chết của loài người là nguồn gốc sinh ra tất cả các loại tín ngưỡng, các hình thức tôn giáo, các loại ông trời, thiên thần, ác quỉ, thiên đàng và địa ngục linh tinh...Sau đó, giới tu hành mới tiếp tục khai thác khía cạnh tâm lý ham sống của loài người, bằng cách bày ra món hàng hồi sinh. Thực ra, trong thâm tâm, mọi người đều thừa biết hễ có sinh tất có tử, chẳng khác nào vở tuồng trên sân khấu, đã mở màn tất phải có hạ màn. Từ vua quan, quyền uy, giàu sang tột đỉnh cho đến hạng cùng đinh chẳng ai thoát khỏi bàn tay của Tử Thần. Nhân sinh tự cổ thùy vô tử?!
Đành vậy, nhưng nếu sau khi chết lại được hồi sinh, làm kiếp người lần nữa, thì còn gì khoái bằng. Ai dại gì từ khước, dù vẫn biết nội dung giáo thuyết này chứa đựng nhiều điều huyễn hoặc, dị đoan, hoàn toàn phản khoa học, và phản thiên nhiên!
Vậy,thuyết hồi sinh (résurrection) đã ra đời tự bao giờ, xuất phát từ đâu, và do tôn giáo nào xướng xuất ?
Theo Darwinisme, thuở Hồng Hoang (Big Bang) đã diễn ra cách nay trên 12 tỷ năm. Khởi thủy, loài người chỉ là một giống hầu nhân (primates), chẳng khác gì các loài động vật có vú, trên mặt đất này. Thuở đó, giống hầu nhân ăn tạp đủ thứ, từ thịt đồng loại đến thịt các loài vật khác. Đó là một sự tự nhiên chẳng khác nào con cọp ăn thịt con nai, con sói ăn thịt con cừu, hay trời mưa, cuồng phong, động đất v.v...Đối với các loài vật vô tri giác, cái chết chẳng phải là một nỗi sợ hãi, đau đớn. Vì thế, giống hầu nhân, thủy tổ loài người, lúc bấy giờ cũng chẳng hề biết đến cái chết là gì. Nhưng khi loài hầu nhân bước vào tiến trình thành người, có lẽ khởi từ thời homo-sapiens, mới bắt đầu thoát khỏi trạng thái
 
vô thức (inconscience) để lần hồi trở nên có ý thức khổ đau (conscience souffrante). Từ đó, con người là loài động vật có vú duy nhất trong vũ trụ biết đến sự chết, không chấp nhận cái chết, và cố tìm mọi cách trốn chạy trước cái chết, và sau đó không chấp nhận làm nô lệ trong không gian, và bị trói buộc vào thời gian.
Nhưng càng chống chọi với tử thần, con người càng cảm thấy đau khổ, và lo sợ hãi hùng, khi nhận thấy mình nhất định sẽ phải chết. Khoa học y dược tân tiến ngày nay chỉ có thể giúp loài người kéo dài thêm sự sống, chớ không sao thoát khỏi bàn tay của tử thần. Đó là nguyên nhân cốt lõi khiến con người đã phải bám vào tôn giáo, coi như một cứu cánh, mặc dù trong thâm tâm ai cũng thừa biết rất mong manh, huyễn hoặc. Vì chính bản thân các nhà đại lãnh tụ tôn giáo như:Moise, Jésus Christ, Phật Thích Ca, Mahomet v.v... cũng đều phải chết như các loài sinh động vật khác, hà huống gì mấy kẻ tu hành lau nhau thời nay!
Vậy, sự bám víu của con người vào tôn giáo chẳng phải mong được thoát chết mà chỉ cầu tìm một lời giải đáp hữu lý về sự hồi sinh.
 
THUYẾT HỒI SINH TRONG CÁC TÔN GIÁO
 
Trước hết, ta thử tìm hiểu xem đạo Du Già, nguồn gốc của đạo Hồi, và Thiên Chúa đã nhận thức về sự hồi sinh ra sao. Từ thuở xa xưa mãi đến khi ngôi đền Jérusalem bị La Mã phá hủy lần thứ nhì, năm 70 sau TC, người Do Thái mới bắt đầu nghĩ đến vấn đề hồi sinh. Đọc thánh kinh Torah ( Cựu Ước ) và các sử sách của Do Thái, ta thấy chắc chắn khái niệm này đã manh nha sau khi vua Hy Lạp Antiochos IV, gọi là Épiphane, ban hành lệnh cưỡng bách người Do Thái phải từ bỏ mọi phong tục, tập quán riêng như tục cắt da bọc qui đầu, lễ Sabbat, ăn kiêng v.v..., đồng thời phải thực hành các lễ tục Hy Lạp, phải ăn thịt heo cúng tế mỗi tháng nhân lễ sinh nhật của nhà vua. Người nào bất tuân lệnh đều bị xử tử hình.
Thánh thư Do Thái Siracide kể chuyện một người
 
tên Éléazar, 90 tuổi, bị cưỡng bách phải nhai một miếng thịt heo, ông ta đã phun ra , thà chịu chết, và nói:Tôi để lại cho giới trẻ một bài học tự nguyện chấp nhận một cái chết đẹp, hào hùng, để bảo vệ thánh luật thanh khiết! (v. 28).
Khoảng năm 160 trước TC, 7 anh em nhà Maccabées đã bị quân cai trị Hy Lạp dùng nhục hình tra tấn dã man và nhét thịt heo vào họng trước mặt bà mẹ, một người trong số đã cương quyết hô to: Quân gian ác (scélérat), bay có thể tiêu diệt cuộc sống hiện nay của chúng ta, nhưng vua của vũ trụ sẽ cho chúng ta được tái sinh trong một cuộc sống vĩnh cửu, vì chúng ta đã chết cho luật của ngài,. (2 MaccabéeS 7,9).
Trong thời kỳ biến loạn, bị đàn áp, giết tróc thảm thương ấy (167-164), một người Do Thái đã viết một quyển sách đặc biệt nhắm mục đích củng cố đức tin, yểm trợ tinh thần cho những người tuẫn tiết, sẵn sàng chấp nhận bị hành quyết, bằng cách nêu lên viễn ảnh ngày phán xét cuối cùng của Thượng Đế. Người Do Thái nào đã liều chết duy trì thánh luật sẽ được Thượng Đế thưởng công cho hồi sinh, và sau này linh hồn sẽ trở nên bất tử, sống lại đời đời. Còn những kẻ nào vi phạm luật Moise sẽ bị chết vĩnh viễn, và bị trở thành các loài dã thú.
Như vậy, ta thấy khái niệm hồi sinh của Do Thái đã bắt nguồn từ lịch sử dân tộc, chớ không bởi nguyên nhân tôn giáo. Nhưng hồi sinh mà thể xác không được phục hồi, cho sống lại, đối với người Do Thái là một chuyện khó tin. Lúc bấy giờ trong vùng này có hai khuynh hướng tín ngưỡng quan trọng, một của Ai Cập, một của Ba Tư. Người Ai Cập quan niệm tái sinh cả linh hồn lẫn thể xác, nhưng không hồi sinh ngay sau khi chết. Vì thế người Ai Cập đã có tục săn sóc xác chết chu đáo, tô điểm cho đẹp, rồi ướp xác (momifier) và dâng cúng thực phẩm, đặt trong nhà mồ, cho người chết, với hy vọng cái xác ấy sau này sẽ được hồi sinh cùng với linh hồn như thuở xưa trên mặt đất. Do khái niệm hồi sinh này, các Đại Đế Pharaons Ai Cập đã xây nên những kim tự tháp (pyramides) làm lăng tẩm, và trở thành một trong số 8 kỳ quan nổi tiếng khắp thế giới.
 
 
Về phần người Ba Tư, họ quan niệm sự hồi sinh sẽ diễn ra trong ngày phán xét cuối cùng. Theo thánh kinh Avesta (Yasht 19, 11 và 90), đến ngày nghiêm trọng đó thế giới sẽ được phục hồi, cải tiến và không còn biến chất sa đọa nữa. Khi đó con người sẽ được hồi sinh, và các loài sinh vật sẽ trở nên bất tử. Như vậy, khái niệm hồi sinh của Ba Tư rõ ràng chỉ duy nhất có một lần, rồi dứt tuyệt luôn.
Ngược lại, Ấn giáo và PG (luật samsâra) chủ trương có nhiều kiếp luân hồi, nối tiếp theo nhau liền lĩ như một chuỗi xích vô cùng tận. Theo Phật, đó là một khổ đau lớn lao, nghiêm trọng hơn hết tất cả mọi thứ khổ đau khác. Vì vậy, ngay khi còn tại thế, ngài đã phải cố gắng tu tập, chẳng những để giải thoát kiếp này mà còn để phá tan chuỗi xích nghiệp chướng luân hồi liên miên bất tận ấy.
Trước Karl Marx ba ngàn năm, dân Hébreux đã tin tưởng chỉ có thiên đàng nơi hạ giới. Trong thiên đàng của Hébreux, thượng đế ban cho đầy đủ sữa và mật, dồi dào đến thừa mứa, mọi người đều có quyền tha hồ hưởng thụ tùy nhu cầu (Exode 16,16). Còn hạnh phúc, thượng đế cũng hứa sẽ ban cho con cái của ngài ngay trong cuộc sống hiện hữu trên mặt đất, chớ không phải tìm đâu xa ở tận mãi trên trời. (Niềm tin này chắc chắn đã khắc sâu trong tiềm thức của cậu bé Marx, nên sau này Marx đã khai sinh ra chủ thuyết vô thần, chủ trương thiên đàng vô sản tại thế ).
Đối với cái chết, người Do Thái quan niệm như một cơn hôn mê bất tỉnh lâu dài, như một cuộc du lịch đến một nơi xa lạ, âm u kỳ bí trong lòng đất, song không phải địa ngục. Nơi đây, người thiện và người ác chung nhau chung sống lẫn lộn, vì các vụ thưởng thiện, phạt ác đã diễn ra ngay trong cuộc đời của mỗi người rồi.
 
Trong thời kỳ Jésus, nhiều người Do Thái, như tín đồ giáo phái Xa Đo (Saducéen) của Do Thái, không bao giờ chịu tin chuyện hồi sinh, hay con người có kiếp sống thứ hai. Thánh kinh (chương Mathieu 22, 23) viết nguyên văn: Tín đồ Xa Đo nói không
 
 
có sự hồi sinh. Nhưng ngược lại, dân Pharisien (người Do Thái sùng nghi thức đạo) vẫn tin vào sự hồi sinh, bởi sau khi chết 3 ngày Jésus Christ đã hồi sinh, và trước khi chết ngài còn hứa cho tên ăn cắp trên cây thập tự giá được lên nước thiên đàng.
Từ đó hai khái niệm: thiên đàng và hồi sinh bắt đầu xảy ra sự cạnh tranh. Ngay từ đầu, các đạo sĩ Rabbins đã vận dụng hết tài hùng biện, công kích thiên đàng chỉ là một huyễn tượng, không tưởng (utopie), trong khi đó ngược lại, hồi sinh là một sự thực đã được thể hiện cụ thể qua sự phục hồi đền thờ (temple ) Jérusalem, và sự tái sinh quốc gia Israel năm 1948. Kết luận các đạo sĩ Rabbins còn ví Đạo Du Già như linh hồn và Israel là thân thể đã được tái sinh trọn vẹn. Dù vậy, nhưng khái niệm thiên đàng vẫn phát triển mạnh trong tâm thức con người hơn khái niệm hồi sinh. Bởi lẽ khá dễ hiểu, khi tin tưởng hồi sinh, người ta sẽ không khỏi giật mình nghĩ tới con số khổng lồ hàng triệu tỷ người đã chết từ 2000 năm nay, bây giờ đồng loạt sống lại, thì quả đất này sẽ bị loài người bu dầy đặc chẳng khác nào cục mật bu đầy kiến. Làm sao sống ?!
Như thế, khái niệm về hồi sinh của hai đạo Du Già và TC có phần khác với đạo Hồi. Theo lời giảng dạy trong kinh Coran, sự hồi sinh có vẻ riêng rẽ cá nhân, mỗi người đến với Thượng Đế Allah trong ngày hồi sinh (19,95). Allah tiếp nhận linh hồn của loài người vào lúc chết (39,43) . Do đó thể xác con người không thể hồi sinh để trở về trái đất. Đối với những người thiện hảo (hay thánh tử vì đạo) sự hồi sinh sẽ là một ngôi vườn vĩnh cửu (jardin déternité) (19,61), thiên đàng trong kinh Coran được mô tả rất phàm tục, tràn trề nhục dục với các nàng kiều diễm lệ trinh trắng, y phục lụa là, vòng vàng đầy tay, vui chơi trong vườn trồng đầy chuối (bananiers) và những cây táo ta (jujubiers)... Để thực hiện việc phối hợp giữa thiên đàng và hồi sinh, kinh Coran đã khéo léo liên kết địa điểm lý tưởng với thời gian thích nghi của tuổi thanh xuân bất tận. Đọc kinh Coran, các tín đồ sẽ tìm thấy trong đó những trang giai nhân tuyệt sắc với đôi mắt to đầy quyến rũ.(56,21,22).Trong thiên đàng Hồi giáo cũng có cả mật ong, với đủ các loại chim muông muôn sắc, líu lo...
 
HÓA KIẾP, THÁC SINH
 
Mới nghe qua hai danh từ hồi sinh (résurrection) và tái sinh (réincarnation), nhiều người lầm tưởng chỉ là một. Nhưng thực sự ý nghĩa hai từ đó khác nhau khá rõ rệt. Trước hết khác nhau về nguồn gốc. Khái niệm đầu thai (réincarnation) phát sinh từ Ấn Độ (có người cho là của Hy Lạp). Còn khái niệm về hồi sinh (résurrection) bắt nguồn từ đạo Du Già Thiên Chúa. Đầu thai (hay còn gọi cách văn hoa là: hóa kiếp, thác sinh) là một từ ngữ diễn tả cách huyền bí về sự nhập xác (một lần duy nhất) của đức Chúa Trời vào hình hài cậu bé Do Thái tên Jésus Christ, con bà Marie và ông thợ mộc Joseph. Còn lần Jésus chết đi sống lại (cũng duy nhất) không thể gọi là đầu thai được, mà gọi là hồi sinh, và giới tín đồ TCG gọi là phục sinh (Pâques) (résurrection) . Như thế, sự hóa kiếp, hay thác sinh, hay còn gọi nôm na là đầu thai kiếp khác (réincarnation), có nghĩa một linh hồn sau khi chết tiếp tục lưu vong từ thân xác này đến thân xác khác qua nhiều kiếp không giống nhau. Bởi vậy, tôn giáo Ấn Độ có tục gõ một nhát búa lên đầu của xác chết trước khi hỏa táng, với dụng ý để cho linh hồn bay ra khỏi cái xác đã chết.
Người Ấn Độ gọi những hoạt động linh hồn như thế làSamsâra, dịch cách văn hoa là: cùng đi chung một quãng đường, coi linh hồn chẳng khác nào như một cái rờ le (relais) chuyền từ tay này sang tay khác, từ thân xác này sang thân xác khác, trong một cuộc chạy đua tiếp sức từng toán. Sự đầu thai của linh hồn như thế, Ấn Giáo gọi là hóa kiếp, thác sinh. Còn PG, bắt chước Ấn giáo, nhưng gọi là tái sinh (renaissant). Trong thuyết tái sinh của PG, ta thấy linh hồn người chết chẳng khác nào một đốm lửa chuyền từ ngọn nến này sang ngọn nến khác.
 
Theo các nhà thần học, khái niệm đầu thai của Ấn Độ giáo đã xuất hiện từ khoảng thế kỷ VI trước TC, tương ứng với thời kỳ dân chủ hoá cuộc sống vĩnh cửu (Cho phép mọi người không phân biệt giai cấp sang hèn, sau khi chết đều được tái sinh. Trước
 
kia, cuộc sống bất diệt chỉ dành riêng cho thần thánh, và các bậc vua chúa!), và qui định trách nhiệm cho mỗi con người ( những kẻ ác sẽ đầu thai vào những thân xác tật nguyền , bịnh hoạn; những kẻ tốt đầu thai vào những thân người đẹp đẻ, khỏe mạnh).
Tất cả tôn giáo phát sinh ở Ấn Độ như: Ấn Giáo, PG, đạo Jain, đạo Shik v.v...đều rao giảng thuyết liên tục tái sinh. Trong Ấn Giáo, linh hồn người chết có thể được đầu thai lên làm thần, thánh, làm người, hay súc vật, thậm chí đầu thai làm cục đá, hay cây cối v.v... Đạo Phật cũng chủ trương như vậy, nhưng không có vấn đề đầu thai làm cục đá hay cây cối!
Tất cả đều do cái nghiệp (karma). Thiện nghiệp sẽ giúp linh hồn người chết được đầu thai kiếp sau tốt đẹp hơn, cao quí hơn. Ác nghiệp sẽ đẩy linh hồn người chết vào kiếp đầu thai tồi tệ hơn.
Sự tái sinh như thế không phải là một vòng tròn đóng kín, mà là một cái vòng soắn trôn ốc đi lên hay đi xuống, chẳng khác nào giáo thuyết bí truyền của giáo phái thần triết Hy Lạp (Orphée), phát sinh khoảng thế kỷ VI trước TC. Theo giáo thuyết bí truyền của phái này, linh hồn con người bất tử, chuyển dịch tử thể xác này sang thể xác khác của loài người hay loài vật. Nhưng mỗi lần đầu thai, linh hồn con người phải trải qua một thời kỳ sám hối để chuộc tội và tẩy uế dưới địa ngục. (Thời Trung Cổ, TCG La Mã đã dựa theo giáo thuyết này để lập ra những Purgatoire (ngục chuộc tội, dành cho những người bị tòa án dị giáo xử tội).
Ngoài ra, ta còn thấy tín điều này củng có ghi trong luật Manou của Ấn Giáo.Theo Ấn giáo cũng như theo giáo phái Orphée, con người muốn được thưởng malus- bonus thăng cấp trong cuộc đầu thai rất khó; nhưng ngược lại, chỉ cần một vi phạm nhỏ nhoi cũng bị tụt cấp hết sức dễ dàng, chẳng khác nào ta lao xe xuống dốc không phanh!
Giáo điều của đạo Orphée dường như đã vượt khỏi ranh giới Ấn Độ, bành trướng rộng rãi trong các tôn giáo Thiên Chúa và Hồi giáo, kể cả trong các giới dị giáo. Trong thời Trung Cổ TCG La Mã, giáo phái Ca Tha (Cathares) tin tưởng vào thuyết
 
 
tái sinh luân hồi của Ấn Giáo, PG và đạo Orphée, nên đã không sát sinh các loài vật, vì lo ngại biết đâu chẳng có linh hồn một người đang đầu thai trong kiếp con vật ấy. Trong giới Hồi giáo, những bộ tộc Alaouites ở Syrie (đồng đạo của tổng thống El Assad), và bộ tộc Druzes cũng chia sẻ quan niệm tín ngưỡng tái sinh ấy. Tiêu biểu nhất, xin dịch vài câu thơ của một thi sĩ nổi danh từ thế kỷ XIII, của A Phú Hãn, tên Jalâl al Din Rumi (1212- 1273):
Khi ta là phiến đá, ta chết để trở nên cây cối.
Khi ta là cây cối, ta chết để lên hàng thú vật.
Khi ta là thú vật, ta chết được trở nên làm người.
Vậy, tại sao ta sợ? Khi chết ta mất những cái gì?

Trong phép thần thông Kabbale bí truyền, để giao lưu với giới thần linh, của các đạo sĩ, tín đồ cuồng đạo, và ngộ đạo Do Thái cũng đã dành cho thuyết đầu thai, tái sinh một vị trí khá rộng rãi. Ảnh hưởng này đến từ Ấn Độ hay Hy Lạp ? Cho đến nay vẫn chưa có nhà nghiên cứu tôn giáo, hay thần học nào trả lời minh bạch câu hỏi này. Nhưng theo tôi, qua các chứng liệu nêu trên, thiết tưởng ai cũng có thể tự rút lấy một kết luận hợp lý cho chính mình.
 
THIÊN ĐÀNG VÀ NIẾT BÀN
 
Khi luận về đời sống vĩnh cửu, đa số tín đồ các tôn giáo (Du Già,TC,PG, Hồi giáo, Aán Giáo...) thường nghĩ đến sự bất tử của linh hồn. Thế nhưng, theo tôi, khái niệm về linh hồn bất tử lại do vị thánh triết Platon của Hy Lạp khai sinh. Khái niệm của Platon về con người có tính cách nhị nguyên, gồm cả linh hồn và thể xác. Nhưng ông chỉ muốn giải cứu cho linh hồn mà thôi.
Vì thế giữa Platon và Thích Ca với Jésus có nhiều dị biệt. Thích Ca và Jésus tin tưởng vào sự tái sinh, nên muốn giải cứu cả linh hồn lẫn thể xác khỏi cái chết. Đó là một ước vọng tuy có vẻ ngông cuồng, nhưng lại thể hiện rõ nét sự gắn bó bất khả phân ly giữa linh hồn và thể xác. Sống cùng sống, chết cùng chết. Khi hồi
 
sinh cũng hồi sinh cả cặp. Quả thực, cuối cùng, nếu linh hồn ta tồn tại mà không có thể xác của chúng ta hiện hữu, thì chúng ta sẽ ra sao?
Để minh giải vấn đề tái sinh cả linh hồn và thể xác, trong tác phẩm Brièveté de la Vie, triết gia Sénèque đã dùng hình ảnh sau đây:Như cái vú sữa của người mẹ đã nuôi dưỡng và tạo nên một đứa trẻ, nhưng sự tạo tác đó không phải để nó sống bám vào cái vú sữa ấy mãi mãi. Chẳng khác nào cái thân xác mà chúng ta đang sống đây, theo thời gian, từ trẻ thơ chúng ta trở nên già nua. Tuổi già làm cho chúng ta chết đi, để tái sinh lần nữa vào một thân xác non trẻ mới khác.
Tuy nhiên, dù biện luận cách nào chăng nữa, trên thực tế, vấn đề thể xác tái sinh thực là phản khoa học, không ai có thể hiểu nổi và chấp nhận được. Nếu thể xác cũng tái sinh, thì những kẻ khuyết tật bẩm sinh, bịnh hoạn, hay bị tật nguyền do tai nạn xảy ra thì sao? Họ có được phục hồi thể xác tòan vẹn như những người khác hay không? Nếu không, thì sự công bằng và bác ái của Chúa, Phật , Yahweh và Allah... để ở đâu?!
Như vậy, theo tôi, thuyết linh hồn bất tử của Platon có vẻ như một niềm tin hợp lý hơn.
Vì con người quá tha thiết với sự sống như thế, thậm chí khi chết rồi, thân xác thối rữa đầy dòi bọ, mà vẫn còn cố bám lấy linh hồn, tin tưởng linh hồn ấy còn sống mãi mãi để được tái sinh đầu thai kiếp khác, nên các nhà tôn giáo và thần học mới có lý do để bày ra ngày phán xét cuối cùng, thiên đàng, niết bàn, và địa ngục...
 
Trước hết, nói về thiên đàng (paradis) của các đạo Du Già, Thiên Chúa và Hồi giáo. Chữ paradis có lẽ là sản phẩm của Ba Tư. Khởi đầu, vào khoảng từ năm 560 đến 530 trước TC, Đại Đế Cyrus II, người khai sáng triều đại Achéménides (triều đại Ba Tư trị vì ở Anshan, nổi dậy chống các chúa tể ở Médie, để thành lập nên đế quốc Ba Tư, một đế quốc rộng lớn nhất thời cổ đại, tồn tại mãi cho đến khi bị Alexandre chinh phục). Cyrus II được coi như
 
 
vua của các vị vua (roi des rois), mà thánh kinh Du Già và TCG đã gọi là Đấng Cứu Thế Messie (vì Cyrus II đã có công giải phóng cho dân Do Thái ở Babylone). Đại Đế Cyrus II đã cho dựng lên ở Pasargadès một cung điện nguy nga, nằm giữa một ngôi vườn ngự uyển lớn rộng, chung quanh có tường cao làm bằng đất sét vây bọc (gọi là: pairidaeza), chỉ dành riêng cho hoàng gia và triều thần thưởng ngoạn.
Sau đó, Darius (522-486 trước TC) cho xây dựng một cung điện thứ nhì với vườn ngự uyển khác tại thủ đô ở Persépolis. Từ đó, các loại ngự uyển kiểu Ba Tư phát triển mạnh trên khắp các lãnh thổ thuộc quyền cai trị của đế quốc Ba Tư, rồi lan rộng sang cả các nước trong vùng Trung Á,và Ấn Độ dưới các triều đại Moghols (đây là cách viết khác của chữ Mongol, quen dùng để chỉ các triều đại Timuride Hồi giáo đã từng cai trị miền Bắc Ấn...).
Các ngự uyển này được coi như những ngôi vườn lạc thú, dành riêng cho các bậc vương tôn, công tử quyền quí vui vầy hoan lạc với đông đảo cung phi mỹ nữ, lúc nào cũng quây quần chung quanh.
Ngoài ra, còn có nhiều ngôi vườn ngự uyển với lăng tẩm tuyệt đẹp dành làm nơi an nghỉ ngàn thu của các vị hoàng đế và hoàng hậu. Thí dụ như ngôi đền Taj Mahal ở Agra (Ấn Độ), nơi có ngôi nhà mồ của hoàng đế và hoàng hậu Shah Jahan (1628-1657), bằng cẩm thạch trắng tinh, nằm giữa một thảm cỏ xanh biếc (màu tượng trưng của Hồi giáo), nổi tiếng là vườn địa đàng đẹp nhất thế giới.
Những vườn ngự uyển ấy cũng chẳng khác gì ngôi vườn trên thiên đàng của Allah, dành sẵn cho các tín đồ ngoan đạo. Kinh Coran đã mô tả thiên đàng của Allah như một nơi thâm nghiêm, kín cổng cao tường, trong đó có những suối nước tinh khiết chảy không ngừng, những dòng sữa ngọt,và rượu thơm không bao giờ đổi vị..., và đủ các loại hoa quả bốn mùa v.v....(Coran 47, 15). Những ngôi vườn ấy trên thiên đàng, Allah chỉ dành riêng cho các tín đồ ngoan đạo mẫu mực (les justes), chớ không cho những kẻ giàu, và chỉ dành riêng cho những người ưu tú về đạo lý chớ không
 
 
cho những kẻ có địa vị cao sang trong xã hội.
Như thế, ngôi vườn lạc thú trên thiên đàng của Allah, trong kinh Coran, trông chẳng khác nào mấy hoa viên kiểu Ba Tư, vào thời đó đã lan tràn khắp vùng Cận Đông. Trước đó ngót ngàn năm, kinh Sáng Thế (Genèse 2, 10-14) của các đạo Du Già, Thiên Chúa cũng đã kín đáo mô tả cảnh thiên đàng tại thế không khác gì kinh Coran bao nhiêu.
 
Ngoài ra, đọc cổ thư Hy Lạp, ta còn gặp thêm nhiều cảnh vườn lạc thú khác nữa ở trần gian, mà các nhà viết kinh sách đã mô phỏng theo để xây dựng cảnh thiên đàng trên trời của thượng đế. Truyện Dix Mille (retraite des Dix Mille) kể lại cuộc rút lui nổi tiếng của mười ngàn lính đánh thuê Hy Lạp , sau cuộc bại trận ở Cunaxa (-401) và cái chết của Cyrus le Jeune. Sau khi Cléarque chết, người chỉ huy là Xénophon điều khiển cuộc rút lui đến bờ biển (cách xa tới 3.000 km) trong 7 tháng trời ròng rã, đã khám phá ra nhiều ngôi vườn lạc thú (paradis), đáng kể nhất là Célènes, thành phố ở Phrygie (tên La Tinh: Phrygia, vùng đất Trung Á, ở cao nguyên Anatolie, nằm giữa Lydie và Cappadoce), và kể lại như sau: Nơi đây, Cyrus đã có một lâu đài nguy nga đồ xộ, và một ngôi vườn lạc thú rộng mênh mông, đầy dã thú, khi muốn săn bắn phải dùng ngựa. Giữa ngôi vườn địa đàng này là con sông Méandre ngoằn ngoèo lượn khúc, trông rất nên thơ. (Anabase 1,2,7).
Đọc truyện này ta thấy Xénophon là tác giả đầu tiên đã biết sử dụng từ Hy Lạp paradeisos, để nhái theo chữ Ba Tư:pairidaeza. Từ đó, các dịch giả kinh thánh người Hy Lạp đã chuyển sang chữ Hébreu:gan để chỉ vườn Éden (vườn địa đàng), nhưng đồng thời cũng để mô tả nước Do Thái (Israel) sau thời kỳ lưu vong: Đất tổ là ngôi vườn của thượng đế. (La terre des ancêtres est le jardin de Dieu) (Ezéchiel 28,13). Trong kinh bản tiếng Hébreu cũng có chữ pardès(rõ ràng bắt nguồn từ chữ pairidaeza của Ba Tư ), là danh từ dùng để gọi những ngôi vườn ngự uyển của nhà vua hay vườn lạc uyển của giới giàu có quí tộc
 
 
thiết trí theo kiểu Ba Tư.
Danh từ paradeisos của Hy Lạp được dùng trong lãnh vực tôn giáo kể từ lúc bắt đầu của kỷ nguyên TCG, khi mà đạo Du Già nhận thấy trong ngôi vườn địa đàng ấy chẳng những màu mỡ, trù phú, lại không thuộc về thế gian và chỉ dành riêng cho linh hồn các tín đồ ngoan đạo, kiên tín, tạm trú để chờ được phục sinh (Résurrection) mà thôi. Chính trên ý nghĩa ấy, Jésus Christ đã bảo tên ăn trộm dởm rằng: Hẳn là, ta nói với ngươi, hôm nay, ngươi sẽ cùng ta lên thiên đàng (Luc 23,43).
Từ đó ngôi vườn địa đàng (paradis) đã rời khỏi mặt đất để bay bổng lên trời, và cũng từ đó chữ paradis đã được dùng để dịch sang tiếng Bắc Phạn (sanskrits ) hay tiếng Tàu để mô tả những nơi cực lạc mà các tôn giáo trong vùng Viễn Đông đã đem ra rao giảng và hứa hẹn với tín đồ của họ như: Tây Phương Cực Lạc (Paradis de lOuest) của Phật Di Lạc (Amitabhâ).
Như thế, mỗi tôn giáo đều có một thiên đàng của riêng tôn giáo ấy ở trên trời, và hình dạng thiên đàng trong thánh kinh chỉ là thứ hình ảnh mô phỏng ngây ngô theo các kiểu lạc uyển của người Ba Tư.
Nhưng còn Niết Bàn của đạo Phật thì sao?
 
NIẾT BÀN LÀ GÌ?
 
Nếu các đạo Du Già, TC và Hồi - cùng một nguồn gốc - đã có thiên đàng giống nhau, thì PG cũng có Niết Bàn. Nhưng Niết Bàn của PG, xét về nội dung lẫn hình thức, đều không giống Thiên Đàng chút nào.
Trước hết, sự khác biệt ấy đã nằm ngay trong danh xưng.Thí dụ: NIRVANA (văn ngôn Bắc Phạn), NIBBANA (văn ngôn Nam Phạn), VIMUTTI (giải thoát) có nghĩa: dập tắt phiền não, hết khổ. Hay còn gọi là: VIMUTTI (giải thoát), NIRODHA (dập tắt phiền não).
Nếu muốn thấy rõ hơn nữa sự khác biệt về ý nghĩa giữa Thiên Đàng và Niết Bàn, thiết tưởng ta cần phải chiết tự. Chữ
 
NIRVANA gồm 2 phần: NI (ra) + VANA (rừng), nghĩa đen: ra khỏi rừng, nghĩa bóng: ra khỏi rừng phiền não, đau khổ.
Phàm một người đã bị lạc trong rừng rậm, chung quanh đầy rẫy ác thú, hùm, beo, rắn rết, nước độc, cùng với những cạm bẫy hiểm nguy, hãi hùng trước mắt, không dễ gì tìm được lối ra. Nhưng đó chỉ là rừng ngoài thiên nhiên. Còn cái rừng phiền não, đau khổ trong tâm ta càng đáng sợ hơn và vô cùng khó tìm lối ra. Cái rừng trong tâm này gọi là: SAMYOJANA (10 điều kiết sử, hay còn gọi là 10 điều trói buộc), khiến con người không sao tự giải thoát được. Kết luận, người lạc trong rừng còn có hy vọng ra được; nhưng khi đã lạc trong rừng phiền não, khổ đau rồi, vô phương thoát ra khỏi!
Vậy, tóm lại, Niết Bàn của PG chỉ là một hình dung từ, dùng để biểu diễn ý nghĩa: dập tắt mọi phiền não, khổ đau trong tâm hồn của mỗi con người. Như vậy, ta phải hiểu trong tâm mỗi người đều đã có sẵn một Niết Bàn, nhưng đã bị u mê che lấp, không nhìn thấy được, nên không ai đến được Niết Bàn. Để cho dễ hiểu và hiểu một cách tường tận, chính xác hơn, tôi xin ví Niết Bàn trong tâm con người chẳng khác nào Mặt Trời. Hằng ngày, từ thuở Hồng Hoang, Mặt Trời luôn luôn hiện hữu trên không trung, đóng đúng vị trí từng sát na, để tỏa ánh sáng chói lọi, rực rỡ, xuống thế gian. Thỉnh thoảng, vì mưa gió, giông tố bão bùng, hay mây mù, che khuất ánh mặt trời, khiến chúng ta u mê lầm tưởng: hôm đó, lúc bấy giờ Mặt Trời đã vắng bóng. Nhưng thực ra, Mặt Trời không bao giờ vắng bóng hết thảy!
Chẳng khác nào Mặt Trời, trong tâm ta lúc nào cũng có sẵn một Niết Bàn sáng chói và rực rỡ như Mặt Trời. Nhưng bởi lòng ta chứa đầy ảo giác si mê, tối tăm, ngu muội, nên những thứ ấy (chẳng khác nào những vầng mây đen) đã phủ kín Niết Bàn !
Khi đã hiểu như thế rồi, ta mới biết được rằng Niết Bàn vốn nằm sẵn trong tâm ta. Ngoài tâm ta, chẳng đâu có Niết Bàn mà tìm! Tất nhiên, từ đó ta mới chợt tỉnh ngộ, nhận ra việc nhọc công đi chùa để cầu tìm giải thoát, hay tốn kém tiền bạc cúng dường, cung phụng bọn giặc thầy chùa lưu manh, dốt nát, lười
 
 
biếng (ăn cho béo mập), để nhờ chúng độ cho con đường tìm đến Niết Bàn của Phật...là những hành vi sai lầm trầm trọng, đáng xấu hổ , đáng nguyền rủa vô cùng!
Hơn nữa, Niết Bàn cần phải hiểu bằng trí tuệ, chớ không phải thấy bằng tâm hay bằng thức được. Người đạt được cảnh giới Niết Bàn chẳng khác nào như người nằm mộng, không thể chỉ giấc mộng của mình cho ai thấy được. Thậm chí, nếu lúc bấy giờ, kế bên người nằm mộng, có ai khác (dù là cha, mẹ, vợ, con...) cũng không sao thấy được, hay biết được người nằm mộng đang mơ thấy những gì. Bởi vậy, nên đức Phật đã gọi là tự đắc (tự mình đoạt được, có được), tức chỉ riêng mình thấy, biết được mà thôi!
Theo lời dạy của Như Lai, ta còn hiểu chúng sanh chẳng khác những người bịnh, bịnh đau khổ phiền não, bịnh mù quáng không nhìn thấy Niết Bàn trong tâm, cần phải được chữa trị. Thuốc dùng để chữa trị gồm: trì giới, tham thiền trí tuệ, hay Bát Chánh Đạo.
Khi con bịnh uống thuốc trị đúng căn bịnh, tất nhiên sẽ lành mạnh. Khi đã khỏi bịnh, tinh thần và thân thể của người đó sảng khoái như thế nào, chỉ riêng một mình người ấy cảm xúc được mà thôi. Ví chẳng khác nào như một hành giả đã dập tắt hết mọi phiền não, đau khổ, đạt được cảnh giới Niết Bàn trong tâm của mình.
Đến đây, nếu bạn vẫn còn chưa hình dung được Niết Bàn là gì, tôi đành phải chỉ cho bạn tìm xem những bức tượng Phật nằm trong một số chùa. Tượng Phật nằm, có vẻ như đang lim dim ngủ (parinirvâna), trên môi thoáng hiện một nụ cười hết sức mơ hồ, với đôi mắt khép hờ, tưởng chừng như ngài đang mơ màng trong một giấc ngủ trưa, hay đang trong một giấc mộng đẹp, êm đềm...Đó chính là hình ảnh biểu hiện một trạng thái Niết Bàn, với niềm cực lạc vĩnh cửu trong tâm (une éternelle béatitude). Đó là một hình ảnh đẹp chẳng khác nào lời cầu nguyện Quil repose en paix(Requiescat in pace) của Thiên Chúa Giáo!...
 
 
 
Ngoài ra, hai chữ Niết Bàn của PG còn có nghĩa là sự giải thoát khỏi mọi mối dây ràng buộc của dục vọng ở cõi trần gian, mà các tín đồ đạo Janisme và đạo Ấn Độ (Hindouisme) gọi là moksha, có nghĩa: giải phóng, thoát vòng tục lụy.
Từ thế kỷ VI trước TC, kinh sách thần học của Ấn Độ đã nêu lên khái niệm samsâra (luật luân hồi sinh tử), cho rằng linh hồn của con người , sau khi chết, sẽ đầu thai luân chuyển từ kiếp này sang kiếp khác, theo một vòng tròn không lối thoát do ác nghiệp tạo nên. Bởi vậy, Niết Bàn của PG trở thành một lối thoát độc nhất, giúp chúng sinh vĩnh viễn vượt ra khỏi vòng luân hồi sinh tử, theo giáo lý Phật, là một sự trừng phạt cực kỳ đáng sợ. Trên điểm này, ta nhận ra thêm một khắc biệt quan trọng khác nữa, nằm ngay trong chủ thuyết của PG và các đạo Hồi, TC, Du Già, tóm lược như sau: Trong khi PG rất sợ phải tái sinh, coi sự tái sinh trong các kiếp luân hồi như một trừng phạt khủng khiếp, đáng sợ nhất. Ngược lại, các đạo Hồi, TC, Du Già lại ao ước, khao khát được tái sinh, dù bất cứ bằng giá nào.
 
* Nơi đây, thiết tưởng tôi cần phải nhấn mạnh thêm một lần nữa điểm then chốt quan yếu này: Đức Phật tu tập chẳng phải chỉ cốt đạt được Niết Bàn trong kiếp sống hiện hữu, mà còn nhắm mục đích tối thượng là: thoát khỏi vòng nghiệp chướng luân hồi. Nghĩa là vĩnh viễn không bao giờ tái sinh nữa!
 
Như trên đã trình bày sơ lược, hiển nhiên cảnh giới Niết Bàn của PG hoàn toàn khác hẳn với cảnh Thiên Đàng của các đạo Hồi, Du Già và TC. Niết Bàn của PG vô hình trừu tượng, độc nhất vô nhị, nằm sẵn trong tâm của mỗi người. Con người không thể cầu tìm Niết Bàn ở bất cứ nơi nào khác ngoài cái tâm của chính mình. Không một ai, kể cả đức Phật tái sinh cũng không thể giúp con người vào được Niết Bàn. Hành giả cầu tìm Niết Bàn phải tự đi, tự đến. Đức Phật chỉ là người trỏ đường mà thôi.
Ngược lại, Thiên Đàng của các đạo Hồi, TC, Du Già hết sức tầm thường, dung tục. Về mặt giáo thuyết, Thiên Đàng chỉ
 
là một trạm chuyển tiếp chờ kiếp tái sinh, sau ngày phán quyết cuối cùng. Về mặt lạc thú, những thứ Paradis, Éden của Yahweh Do Thái, của Jésus Christ, của Allah, chẳng qua chỉ là một loại hoa viên, do những bộ óc tưởng tượng nghèo nàn tạo ra, có những cây chuối (bananiers), cây táo ta (jujubiers), với vài thứ lạc thú trần gian mệnh danh là thanh khiết như: suối nước trong, sữa ngọt, gái đẹp nõn nà v.v...Những thứ hữu hình, cụ thể này nằm hẳn ngoài cái tâm của con người, và thường phơi bày ở khắp nơi, nhan nhản trước mắt nhân loại.
Theo tôi, nếu Thiên Đàng chỉ có thế, thì thực là nghèo nàn và tầm thường quá đỗi. Chúng ta chỉ cần bán rẻ chút lương tâm, kiếm cho thật nhanh chóng nhiều tiền là có ngay gái đẹp, nhà cao, vườn rộng, ăn uống phủ phê, nhậu nhẹt lu bù. Vậy, phải đợi chi tới lúc lên Thiên Đàng cho lâu lắc!
Còn nói rằng Thiên Đàng thanh khiết, thì tôi phải xin lỗi mà nói thẳng ra rằng: Trên Thiên Đàng đã có gái đẹp nõn nà tất sẽ không sao tránh khỏi chuyện trai trên, gái dưới tùm lum, chẳng mấy chốc mà các mùi xú uế tanh hội, thúi khắm bốc ngợp trời...Làm sao còn tinh khiết được?!
 
ĐỊA NGỤC
 
Trong thời cổ đại, người ta đã dùng hai chữ địa ngục (Enfers) để trỏ nơi chốn mà linh hồn con người, sau khi chết, sẽ đến đó tạm trú. Về sau, theo dòng biến chuyển của thời gian, các triết thuyết thay đổi, nảy sinh ra các khái niệm về linh hồn bất tử, sự trừng phạt tội ác, sự ban thưởng những hành vi thiện hảo trên chốn thiên đàng, nên ý niệm về địa ngục cũng thay đổi luôn.
Từ khởi thủy, theo thần thuyết Hy Lạp thời cổ đại, linh hồn người chết trú ngụ ở Érèbe, một thế giới tối tăm mù mịt. Nơi đây, mọi sự đều khởi đầu rồi chấm dứt trong sự luân chuyển không ngừng.Tuy nhiên, trong đó cũng có một số anh hùng ngoại hạng được ưu đãi, trở lại trái đất hưởng cuộc sống mới, giới hạn trong vùng Thrace, hay trong các xứ ở Scythie của giống dân
 
Hyperboréens (một giống dân trong huyền thoại, không bịnh hoạn, không chết, đời sống chỉ có ban ngày, không có ban đêm, khí hậu tuyệt vời, suốt đời chỉ nhảy nhót múa ca trong những cánh đồng hay trong những khu rừng thiêng cỏ cây hoa lá muôn màu, tỏa hương thơm thanh khiết...). Ngoài ra, những kẻ được hưởng ưu đãi còn có thể hồi sinh sống trên các hải đảo Leucé, hay đảo Blanche mà Achille , sau khi chết đã được trở về hội ngộ với các thân hữu, để sống cuộc đời vĩnh cửu trong hoan lạc. (Trong thi phẩm LIliade, thánh thi Homère thời cổ Hy Lạp đã ca ngợi không ngớt lời những chiến thắng dũng cảm tuyệt vời của vị anh hùng cái thế Achille. Hào quang rự rỡ của Achille đã trải dài nhiều thế kỷ và tạo nên hàng ngàn truyền thuyết kỳ thú...).
Đôi khi những xứ thần tiên kỳ bí này còn được mô tả như là một vùng hoang vắng, lạnh lẻo, âm u đầy sương mù bao phủ, chỉ có những người Cimmériens cư ngụ mà thôi.(Theo Homère, giống dân kỳ bí Cimmériens chỉ sống bên bờ đại dương, không ai biết là đại dương nào, luôn luôn phủ đầy sương mù dầy đặc, không bao giờ có mặt trời, chỉ toàn ban đêm...).
 
Mô tả về địa ngục (Enfers) trong kho tàng văn chương nhân loại nhiều vô số kể. Tất cả đều mang tính chất huyễn hoạc hoang đường. Tuy nhiên, theo thần thoại Hy Lạp, địa ngục cũng phân chia 2 loại: một loại dành riêng cho những kẻ gian ác, một loại dành cho những người lương thiện. Địa ngục dành cho kẻ ác đặt dưới sự quản chế của Cerbère. Nơi đây có những dòng nước đục ngàu, dơ bẩn và nhiễm đầy chất độc do các con sông Achéron, Pyriphlegéthon, Cocyte và Styx thải ra. Đây là lãnh thổ của Tartare, nơi những linh hồn bị đày ải bởi tên chèo thuyền (nocher) Charon, và phải chịu nhiều trừng phạt cực kỳ đau đớn, không sao tả nổi, để đền bù các tội lỗi đã làm trong kiếp sống trước. Trong số những kẻ phải chịu hình phạt đời đời nơi đây, để đền tội ác có các thần: Tityos (con trai của thần Zeus và nữ thần Élara), Tantale (vua xứ Lydie hay Phrygie, con trai thần Zeus và nữ thần Plouto, cha của Niobé và Pélops), và Sisyphe (vua xứ Corinthe, con trai thần Éole).
 
 
Ngược lại, những linh hồn thiện hảo, ngoan đạo được đón rước đến cư ngụ trong xứ thần tiên Champs Élysées (tiếng Hy Lạp: Élusia Pedia), được hưởng cuộc sống hạnh phúc, an bình, trong khung cảnh hương thơm tỏa ngát, đầy lạc thú triền miên, nhảy múa, ca hát đời đời. Nơi đây đặt dưới quyền quản trị của thần Hadès và phu nhân là Persophone (tiếng La Tinh: Pluton và Proserpine). Chung quanh hai vị thần này có vô số tiểu thần hầu hạ. Trong số đáng kể nhất có các thần Érinyes, Furies, Gorgones, Harpyes, Thanatos, cùng với 3 vị phán quan là: Minos, Éaque, và Rhadamanthe. Ba vị thần phán quan này có trách nhiệm luận công, định tội của mỗi linh hồn, và có quyền phán xét (tùy theo công hay tội nhiều ít) cho được cư ngụ trong cảnh giới sung sướng ở Champs Élysées, hay bị đày qua vùng hắc ám ở Tartare. Theo thi phẩm LIliade của Homère, Tartare là một nơi dưới mặt đất, nằm dưới đáy địa ngục (Enfers), cách mặt đất một khoảng ngang bằng với khoảng cách giữa đất và trời...
Tóm lại, như trên đã trình bày, Địa Ngục cũng chẳng khác nào Thiên Đàng, chỉ toàn là những sản phẩm tưởng tượng, đầy tính cách hoang đường, nhiều khi đến mức ngây ngô, lẩm cẩm của bộ óc con người từ thời cổ đại. Ngày nay, mới đây, chính đương kim Giáo Hoàng John Paul II đã tuyên bố chẳng làm gì có Địa Ngục, và Địa Ngục không phải là một nơi chốn trong lòng đất. Đó là tiếng nói đã phát ra từ xích tử chi tâm của một vị giáo hoàng, lãnh đạo tinh thần cả tỉ tín đồ TCG trên khắp thế giới, rất đáng để cho những kẻ cuồng đạo, thuộc bất kỳ tôn giáo nào, suy ngẫm.
 
Dù vậy, ngược lại, ngày nay khi rao giảng giáo lý, các nhà tu hành dốt nát, lạc hậu vẫn còn đem Thiên Đàng (hay Niết Bàn) và Điạ Ngục, là những sản phẩm bịa sạo của những bộ óc bịp bợm, bịnh hoạn, mà chính ngay bản thân những kẻ rao giảng nó cũng chưa hề biết mặt ngang mũi dọc ra sao, để hù doạ đám tín đồ ngu muội. Chẳng khác nào các ông cha bà mẹ quê mùa, dốt nát, ngày xưa nơi thôn ổ, thường đem ông ngoáo ộp ra dọa mấy đứa con nít chưa thôi bú!
 
Bây giờ, ông ngoáo ộp đã không còn ăn khách nữa. Con nít hết sợ ông ngoáo ộp của cha mẹ chúng rồi. Nhưng trong đám tín đồ mê muội kia vẫn còn lắm kẻ tin tưởng có Thiên Đàng hay Niết Bàn và Điạ Ngục, nên hãy còn tỏ ra cóm róm sợ sệt, vái lạy những kẻ khoác áo tu hành, coi họ như một thứ trung gian đỡ đầu , có khả năng ban hoạ phước cho tín đồ, có thể đưa những tín đồ mộ đạo lên Niết Bàn sờ rốn Phật, hay tống những tên cứng đầu, báng đạo ( như kẻ viết sách này) xuống chín tầng điạ ngục!
Như thế, xem ra những loại tín đồ ấy, tuy thân xác đã trưởng thành, nhưng trí óc vẫn còn u mê, đần độn hơn cả bọn con nít thời nay.
 
Ngày nay khoa học không gian đã chứng minh cho nhân loại thấy rằng trên bầu trời cao xa thăm thẳm vô biên kia, từ thuở Hồng Hoang đến giờ, trải qua hàng tỉ tỉ năm, chưa hề có nơi nào gọi là Thiên Đàng hay Niết Bàn hết thảy. Ngay cả đến Chú Cuội và ả Hằng Nga cũng đều là bịa sạo tuốt luốt. Vậy , còn địa ngục thì sao?
Xin thưa ngay trong lòng quả đất này chẳng hề có nơi nào gọi là Điạ Ngục, dành cho bọn qủi sứ đầu trâu mặt ngựa chơi trò chặt đầu lột da thiên hạ, theo lệnh của tên Diêm Chúa cực kỳ ác độc. Các bạn nên biết rằng, dưới chân chúng ta là mặt đất cuả một quả điạ cầu dầy đặc một khối macma (Magma), một đại dương dung nham cứng rắn gồm các chất hoá silic, hoá ốùc xi, và hoá mage, mà chiều sâu vào đến trung tâm đo được tới 6.400 cây số. Bằng phương pháp đo làn sóng điạ chấn, một khoa học gia người Anh, tên Thomas Oldham, đã biết được dưới chiều sâu khoảng 2.900 CS, lòng trái đất đã trở nên vô cùng cứng rắn như một chất thép đặc biệt và nhiệt độ đã lên đến trên 5.000 độ nóng, với một sức ép rất nặng nề, lên đến trên 5 triệu áp suất atmotfe (pression de 5 million datmosphères)!
Vâng, với độ nóng tới trên 5.000 độ và sức ép đến trên 5 triệu áp suất atmotfe như thế, mặt đất dưới chân ta quả thực
 
 
là một hoả ngục bao la vô tận. Nhưng với điều kiện nghiệt ngã đó, làm thế nào Diêm Vương và lũ qủi sứ sống nổi, hả các sư và các cha?!
Bây giờ vấn đề còn lại là sự chết. Các nhà tu đều cho là sau cái chết, cuộc sống tâm linh hãy còn tồn tại, để trả nghiệp quả của hiện kiếp. Theo tôi, nhìn qua lăng kính khoa học, cái chết của con người, cũng như cái chết của các loài động vật, thí dụ như : chó, mèo, gà, vịt... chẳng nghĩa lý gì hết thảy. Chết là hết. Hết tiệt! Duy chỉ có năng lượng (énergie) là biến đổi. Chất năng lượng này , lúc sinh thời đã giúp cho thân xác con người, con vật chạy nhảy, chơi đùa...khi chết cái thân xác ấy biến thành chất phân ủ (compost) trộn lẫn với đất cát, để nuôi sống hoa cỏ, giúp các loài cây đơm bông kết trái.
Trong vấn đề này, ta thấy có hai quan niệm khác biệt: Tâm linh và khoa học. Trong phạm vi tâm linh, người ta cho rằng linh hồn người chết sẽ tái sinh , đầu thai vào những thân xác khác. Trong phạm vi khoa học, chúng ta thấy năng lượng của thân xác khi chết rồi sẽ chuyển biến qua nhiều dạng vật liệu (plusieurs formes de matière). Tổng hợp hai quan niệm này ta nhận ra một điểm đồng nhất là: Chúng ta, con người và các loài động vật, đều do hợp chất chất năng lượng tạo nên từ thuở Hồng Hoang ( Big Bang), rồi chuyển hoá liên tục không ngừng!
Tóm lại, qua các sự kiện đã minh chứng như trên, chết là hết. Việc tu hành cuả con người trong cuộc sống hiện hữu hằng ngày chỉ nhắm mục tiêu cụ thể trước mắt, đúng như lời Phật dạy là đạt đến Niết Bàn trong tâm ta ngay giữa lúc sinh tiền. Niết Bàn này phải hiểu là tình trạng thân tâm hoàn toàn an lạc, vô ưu. Muốn cuộc sống được an lạc, vô ưu, con người phải dứt bỏ mọi dục vọng, mọi hoang tưởng, kể cả sự hoang tưởng ngồi thiền để đắc đạo, làm Thiền sư, có vợ đẻ con lủ khủ, tham lam chất chứa tiền bạc đầy nhà, tậu mãi nhà cửa, đất đai lớn rộng như thiền sư Nhất Hạnh, và tên giặc thầy chùa lưu manh, khoe khoang, bịp bợm Thích Như Điển đáng phỉ nhổ ở Âu Châu !
 
 
Đồng thời, cùng một cách như thế, Địa Ngục cũng ở  trong tâm ta ngay giữa lúc sinh tiền. Trong một gia đình vợ chồng xung đột nhau, anh, chị, em hục hặc, không hòa thuận...Đó cũng là một thứ địa ngục trần gian!
Trong phạm vi một cá nhân, khi ta làm điều gì trái ngược nhân tình, nghịch lại luân thường đạo lý, hay hành động phạm pháp..., - dù chưa bị hay không bị pháp luật trừng trị -, lòng ta lúc nào cũng lo lắng, sợ hãi, và sự hối hận luôn luôn ngấm ngầm dày vò, ray rứt không yên. Đó chính là những lúc ta đã sống trong địa ngục, một thứ địa ngục của lương tâm không sao vượt thoát được!