|
Sự tích trầu cau |
||
 |
 |
|
| Ngày xưa, một nhà nọ có hai anh em ruột tên là Tân và Lang. Cả hai giống nhau
như đúc, đặc biệt đến cả dáng người và giọng nói cũng hệt như nhau, đến nỗi
ngay chính người trong nhà cũng thường hay nhầm lẫn. Hai anh em rất thương yêu nhau, kính trên nhường dưới khiến mọi người trong làng đều khen ngợi. Cha họ là một người cao to nhất làng, đă từng được vua Hùng triệu về Phong Châu ban thưởng v́ có công với nước nhà. Vua c̣n đặt tên cho ông là Cao. Từ đó gia đ́nh ấy lấy tiếng Cao làm tên họ. Hai anh em lớn lên th́ cha mẹ nối tiếp nhau qua đời. Cả anh lẫn em quyến luyến với nhau không rời nửa bước. Người cha trước khi nhắm mắt có gửi gắm Cao Tân cho một thầy đồ họ Lưu, nhưng khi người anh đi học, người em cũng nhất quyết theo anh, không chịu ở nhà một ḿnh. Cao Tân bèn năn nỉ thầy cho em cùng đến học với ḿnh cho có bạn. Thấy t́nh cảm anh em quyến luyến nhau như thế, thầy đồ cũng cảm động đồng ư cho hai anh em ở trọ lại nhà ḿnh để tiện việc học hành. |
Thầy đồ họ Lưu có một cô con gái xinh đẹp, vừa đến độ trăng tṛn. Vốn mẹ mất
sớm nên nàng là người quán xuyến trong nhà, mọi việc đều qua tay nàng. Từ ngày hai anh em Cao Tân và Cao Lang đến học, nàng thường xuyên tiếp xúc với họ, nên lửa gần rơm lâu ngày cũng bén, ḷng nàng chợt xao xuyến và thường bâng khuâng nghĩ đến họ. Rồi một hôm nàng nhận ra rằng t́nh yêu đă đến tự bao giờ, nàng không thể sống thiếu họ, song nàng vẫn cứ phân vân trong ḷng, v́ chưa thể phân biệt được ai là anh và ai là em. Nàng thường tự hỏi ḿnh: - Họ giống nhau như hai giọt nước, ta làm sao phân biệt được ai là anh, ai là em nhỉ? Cô gái liền nghĩ ra một cách. Hôm nọ thấy hai anh em đang đói, cô liền mời hai anh em ăn cháo, nhưng chỉ dọn ra một bát cháo và một đôi đũa, thử xem họ xử trí như thế nào. Đứng sau khe vách, nàng thấy người này nhường người kia ăn trước. Và thế là nàng đă nhận ra chàng trai kia là anh, và người nọ là em: - Ồ, thế là ḿnh biết rồi... |
|
 |
 |
|
| Kể từ ngày biết Cao Tân là anh, nàng đem ḷng yêu và cũng từ đó, hai người
thường trao đổi t́nh cảm với nhau. Một thời gian sau, đám cưới được cử hành và Cao Tân rước vợ về nhà. Cao Lang cũng không muốn xa anh nên tuy anh đă có vợ, chàng vẫn về sống chung với anh ḿnh. Không theo nghiệp thi cử, ngày ngày hai anh em ra đồng làm ruộng sinh sống, tối đến cùng trở về nhà. Vợ Cao Tân hôm nào cũng ra đón chồng đi làm về, họ sống với nhau rất ḥa thuận vui vẻ. Tuy nhiên, Cao Lang đôi lúc cũng cảm thấy buồn ḷng, v́ trước kia thường được anh âu yếm chăm sóc, nhưng từ khi có vợ, Cao Tân trở nên lợt lạt với em ḿnh, không c̣n đậm đà như trước. Cao Lang buồn lắm, nhiều khi muốn gần anh nhưng thấy anh hay lánh ḿnh, không c̣n thân thiết nữa: - Phải rồi, anh ấy mê vợ quên ta... Ta đâu c̣n là em ruột của anh ấy nữa. Trong ḷng Lang đầy chán nản và buồn bực, nhiều lúc muốn bỏ đi đâu thật xa để cho khỏi đối mặt với cái lạnh nhạt mà trước đây chưa hề có... Một hôm, hai anh em lên nương làm rẫy đến tối mịt mới xong việc. |
Người em nhanh chân nên về trước, chàng vừa bước qua ngưỡng cửa, chưa kịp
buông cuốc xuống th́ người chị dâu tưởng nhầm đó là chồng ḿnh, từ trong buồng
chạy ra ôm chầm lấy Cao Lang và nói: - Em biết mà! Thế nào chàng cũng về sớm! Em đă đứng đây chờ chàng lâu lắm rồi! Cao Lang hốt hoảng, miệng ú ớ không nói thành lời, đẩy chị dâu ra: - Ơ... ơ... Không!... Không phải... Cái ôm nhầm của chị dâu làm cả hai cùng ngượng nghịu và xấu hổ. Đúng lúc đó th́ Cao Tân về đến, chàng nói: - Anh mới là chồng em kia mà! Sao em lại có thể lầm lẫn như vậy? Cao Lang ân hận v́ sự vô ư của ḿnh, chàng bèn nói: - Chị ấy nhầm thôi chứ đâu có ư ǵ... Vợ Tân thấy ngại ngùng quá, bẽn lẽn bỏ vào pḥng. Từ đây Lang lại biết thêm một tính t́nh mới của anh, đó là Tân ghen với chàng. Cái ghen càng làm tăng thêm sự hững hờ giữa hai người. Người em vô cùng buồn bă. Giữa canh khuya thức dậy nghĩ ngợi trong ḷng: - Anh Cao Tân đă không tin ta, nếu ta c̣n ở đây th́ hạnh phúc của anh ta sẽ bị tan vỡ, xóm làng tưởng thật lại cười chê. Thôi, ta đành phải ra đi để chứng minh cho ḷng trong sạch của ḿnh và giữ t́nh anh em vẹn toàn. Nghĩ vậy, Cao Lang âm thầm chuẩn bị chờ lúc thuận tiện để ra đi. |
|
 |
 |
|
| Nhân lúc trời c̣n mờ mờ sáng, chàng liền cất bước ra khỏi nhà mà ḷng nặng
trĩu nỗi buồn. Từ đây hai anh em phải xa cách biết đến khi nào gặp lại? Cao Lang cứ theo con đường ṃn đi măi, đi măi... trong ḷng vừa bực bội vừa oán trách, ṛng ră mấy ngày đường mà chẳng biết ḿnh phải dừng chân lại nơi đâu. Cuối cùng đến một gịng sông rộng. Nh́n nước sông chảy xiết, Cao Lang chỉ biết than thở: - Sông rộng thế này làm sao ḿnh qua được đây? Chung quanh không một bóng người, không nghe qua một tiếng gà gáy, chó sủa, song Lang vẫn không chịu quay trở về, chàng ngồi bên bờ sông vắng khóc than cho số phận của ḿnh... Trong ḷng buồn đau, v́ đâu mà anh em ruột thịt phải đành chia ĺa như thế, c̣n đâu những ngày êm ấm xưa kia... Cứ nghĩ đến là Cao Lang cúi gục đầu ôm mặt khóc măi, khóc măi... không màng đến việc ăn uống. Chàng khóc măi... đến nỗi những con chim đi kiếm ăn khuya vẫn c̣n nghe tiếng nức nở ai oán của chàng... Sáng hôm sau th́ không c̣n nghe tiếng nức nở nữa, Cao Lang giờ đây chỉ c̣n là một cái xác không hồn, chàng đă hóa thành một tảng đá nằm chơ vơ bên vệ đường cạnh bờ sông rộng. Riêng Cao Tân, sáng ra thức dậy th́ thấy mất hút em, thoạt đầu không để ư, nhưng măi sau vẫn không thấy em về nên lo lắng, chạy bổ đi t́m các nhà người quen nhưng cũng không thấy tăm dạng em đâu. Biết là em bỏ đi v́ giận ḿnh, chàng lấy làm hối hận: - Tại ta không suy nghĩ kỹ, trách lầm em đến nỗi em |
bỏ nhà ra đi. Ta không thể
bỏ mặc em một ḿnh được, phải đi t́m ngay thôi! Nghĩ vậy nên Cao Tân để vợ ở lại nhà, cất bước đi t́m em. Sau mấy ngày, Cao Tân cũng đến bên bờ một con sông rộng, chàng bỗng gặp một
tảng đá có h́nh người: |
|
 |
 |
|
| Người vợ mệt mỏi ngồi xuống tảng đá, tựa vào cây lạ ấy mà nghỉ mệt. Lạ thay, khi dựa vào cây ấy, nàng nghe như có hơi ấm của chồng, bao nhiêu h́nh ảnh đầm ấm ngày xưa lại hiện ra trong trí nàng, càng nhớ bao nhiêu nàng càng hối hận bấy nhiêu. Nàng quyết định ở lại bên bờ sông vắng ấy để chờ chồng. Cứ mỗi lần ôm cây lạ, nàng lại tưởng như được ôm chồng ḿnh trong ṿng tay. Rồi như không dằn được niềm thương cảm đang trào dâng, nàng bật khóc thảm thiết, chẳng màng ǵ đến việc ăn uống. Nước mắt khóc chồng càng ngày càng cạn lần, sự nhớ mong trong cô quạnh khiến nàng kiệt sức, và rồi nàng cũng chết theo chồng. Trời xanh cảm động t́nh yêu ấy nên đă biến nàng thành một loại cây dây leo, quấn quanh thân cây lạ kia. Thấy ngôi nhà của anh em họ Cao bỗng trở nên hoang vắng khiến dân làng lấy làm lạ. Họ cùng thầy đồ chia nhau đi khắp nơi t́m kiếm, nhưng không hề thấy có dấu vết ǵ của ba người. Cuối cùng dân làng t́m đến bên gịng sông rộng ấy và phát hiện ra tảng đá và hai loài cây lạ, họ chỉ c̣n biết dựng lên một ngôi miếu thờ cả ba người trẻ tuổi ở ven sông. Thấy anh em yêu thương nhau nên dân làng cảm động, họ đặt tên miếu là “Anh em ḥa thuận, vợ chồng tiết nghĩa”. Những năm trời làm hạn hán, mọi cây cỏ đều héo úa, nhưng riêng hai cây mọc bên cạnh ḥn đá trước miếu vẫn xanh mượt, người ta cho đó là điều dị thường. Một hôm nhà vua đi ngang qua miếu, ngạc nhiên khi thấy cây lạ cảnh lạ, nhà vua liền hỏi: - Ồ! Miếu này thờ vị thần nào nhỉ? Phía trước lại có một tảng đá h́nh người, lại c̣n có một cây lạ được một dây leo quấn quanh. Ta chưa từng thấy chúng bao giờ? Lạ thật! Quan quân liền cho gọi mấy cụ già ở quanh vùng đến hỏi. |
Các vị bô lăo ấy liền kể câu chuyện thương tâm của gia đ́nh nhà họ Cao cho vua
nghe. Nhà vua nghe xong vô cùng cảm động liền vạch lá trèo lên đá nh́n khắp nơi và sai lính hái quả xuống nếm thử. Người lính ăn xong nói với vua: - Muôn tâu bệ hạ, ăn một ḿnh th́ nó chát chát, không có ǵ lạ. Nhưng ăn kèm chung với lá dây leo kia th́ có vị ngọt, thơm cay cay... Đột nhiên có một viên quan hầu la lên: - Trời ơi, máu! Mọi người giăn ra, kinh hăi nh́n xuống... Th́ ra những băi nước nhai quả và lá của hai thứ cây đó một khi nhổ xuống đá bỗng ḥa tan ra thành màu đỏ ối tựa như máu vậy. Vua sai lấy cả ba thứ nhai lẫn với nhau th́ tự nhiên người ta thấy nóng bừng như có hơi men, môi đỏ tươi, sắc mặt hồng hào tươi đẹp, khi nhổ ra có màu đỏ như máu. Thấy vậy vua liền bảo: - Thật là linh dị! Đúng là họ rồi! T́nh yêu của họ thật nồng nàn thắm đỏ. - Tâu Bệ hạ, đúng như lời Ngài nói, quả thật đây là loại cây lá tượng trưng cho anh em ḥa thuận, vợ chồng tiết nghĩa. Nhà vua kết thúc câu chuyện: - Như vậy điều này nói lên t́nh yêu của họ lúc nào cũng nồng thắm như mùi vị của những thứ này! Người ta gọi tên cây lạ mọc thẳng vươn cao là cây cau, c̣n dây lá quấn quanh cây cau là lá trầu. Riêng tảng đá giúp cho trầu cau ăn vào thêm nồng thắm gọi là vôi. Rơ ràng người em đă chứng minh cho mọi người biết ḿnh không hề có ư chia cắt t́nh chồng vợ, mà c̣n làm cho t́nh yêu ấy thêm nồng thắm và hạnh phúc bên nhau hơn nữa. Từ đó nhà vua ra lệnh cho dân chúng mọi nơi phải gây giống ra nhiều cho hai loại cây ấy. Vua c̣n ban luật bắt buộc trai gái khi kết hôn thế nào cũng phải t́m cho được ba món: Trầu, cau và vôi, để mọi người cùng thưởng thức hương vị nồng ấm của t́nh yêu không bao giờ phai lạt ấy, đồng thời nhớ đến mối t́nh của Cao Tân và vợ chàng. Tục này lưu truyền cho đến ngày nay, và vợ chồng khi kết hôn với nhau cũng thường được gọi là đôi Tân Lang để nhớ đến anh em nhà họ Cao xưa kia.... |
|
|
|
||
| HẾT | ||
