Của Thiên Trả Địa

 
 

 

 Ngày xưa, có hai anh chàng làm nghề cày thuê cuốc mướn ở cùng chung một làng, nhà họ cũng ở gần bên nhau. Một người tên là Thiên, người kia tên là Địa.
Họ giống nhau ở chỗ anh nào anh nấy đều nghèo rớt mùng tơi và đều mồ côi cha mẹ từ lúc nhỏ, có điều Thiên rất sáng dạ và tinh khôn, bảo ǵ hiểu nấy, c̣n Địa th́ không được thông minh như bạn, nhưng bản tính hiền lành chân chất và không làm mích ḷng ai bao giờ.
Một hôm, Địa nói với Thiên rằng:
- Nếu chúng ta cùng như thế này măi th́ không biết bao giờ mới cất đầu lên được. Tôi thấy anh là người sẵn có khiếu thông minh, nếu anh được học hành đàng hoàng th́ chắc ngày sau sẽ có kết quả tốt. Tôi đă có cách rồi, từ nay anh khỏi cần đi làm nữa, cứ cố tâm lo việc đèn sách. Tôi sẽ gắng sức làm thêm để lấy tiền nuôi anh ăn học. Lúc nào anh thành tài, thi đậu làm quan to, đôi ta sẽ chung hưởng phú quư.
Thiên nghe vậy th́ trong bụng mừng lắm, nhưng ngoài mặt vẫn ra vẻ ngần ngừ suy xét:
 

 

- Thế cũng được, nhưng ai lại bám vào anh măi? Một ḿnh anh làm lụng th́ chắc là cực nhọc lắm!

Địa thật thà bảo:
- Có sao đâu, tôi có sức hơn anh mà, để những người thông minh như anh đi làm lụng vất vả th́ phí quá đi. Tôi chịu cực được! Miễn sao sau này anh được công thành danh toại rồi th́ đừng quên tôi nhé!
Thiên liền trả lời:
- Làm sao mà quên được công sức của anh. Tôi là người chứ có phải là con vật đâu!
Địa nghe bạn đoan chắc như vậy th́ trong bụng vững tin lắm, v́ biết Thiên có chí, chắc sẽ thành tài.
Thế rồi kể từ ngày đó Địa tận lực đêm ngày làm thuê để nuôi bạn ăn học. Thấy Thiên học mỗi ngày mỗi tiến, anh chàng lại càng hăng hái làm việc nhiều hơn, không quản chi khó nhọc.
Cứ như thế hết năm này sang năm kia, cả hai vẫn chưa ai lo bề gia thất, Địa vẫn cứ chăm chút lo lắng cho bạn yên ḷng học tập.
Sau mười năm đèn sách, Thiên lần lượt đậu các khoa thi Hương, thi Hội, thi Đ́nh và giành luôn chức Trạng nguyên.
Hắn được nhà vua bổ làm quan to, cai quản cả một vùng, có dinh thự nguy nga, có kẻ hầu người hạ đông đúc và được mọi người rất trọng vọng.

 

Được tin bạn ḿnh thành đạt như ḷng mong ước, Địa rất sung sướng. Lập tức, anh chàng đem trâu và cày về trả chủ, rồi anh bán phăng ngôi nhà đang ở, lấy một số tiền mua đồ lễ t́m vào dinh của bạn.
Ngờ đâu sự đời là thế, lúc cơ hàn th́ có bạn có ta, lúc nên danh th́ quay lưng ngoảnh mặt. Khi Địa t́m đến nơi th́ Thiên đă thay ḷng đổi dạ, không muốn nhận lại bạn cũ nữa. Hắn c̣n dặn quân canh cấm cửa không cho Địa vào.
Địa bị đuổi nên tủi thân, lủi thủi ra về. Vừa đến bờ sông, anh chàng ngồi xuống, nước mắt rơi lă chă, nghĩ đến ḷng người đen bạc, số phận hẩm hiu, bây giờ có muốn về làng cũng không được nữa v́ nhà đă bán mất rồi…
Cảm thông cho anh chàng hiền lành thật thà, Bụt liền hiện lên giả làm người khách qua đường, đứng lại hỏi anh:
- Làm sao mà con khóc vậy? Bộ con không biết xấu hổ ư?
Địa nghe Bụt hỏi th́ kể lại đầu đuôi mọi việc. Bụt liền hóa phép cho anh một chiếc đ̣ và dặn rằng:
- Con cứ ở đây chở khách qua lại trên sông này cũng đủ ăn rồi, khỏi phải đi làm thuê nữa.

 

 Địa khấu đầu lạy tạ vị ân nhân đáng kính, khi ngẩng lên th́ không thấy ông ta đâu nữa. Biết là thần tiên phù giúp ḿnh nên Địa nghe lời, ở lại đó dựng tạm một túp lều nhỏ, mỗi ngày chống đ̣ ngang đưa khách sang sông.
Việc làm của anh chàng chỉ vừa đủ nuôi miệng, không để dành được đồng tiền nào, cho nên khi đến ngày giỗ cha, Địa cũng chẳng biết lấy ǵ mà cúng.
Chiều hôm ấy, sau khi chở mấy người khách sang bờ bên kia, Địa vừa chèo thuyền về đến nửa sông th́ lại nghe có tiếng gọi đ̣. Anh cho đ̣ quay trở lại. Trời lúc ấy đă nhá nhem tối, nhưng Địa vẫn trông rơ khách là một người đàn bà c̣n trẻ tuổi và rất xinh đẹp.
Đ̣ vừa cập bến th́ người ấy nói:
- Phiền anh lại chở tôi sang bờ bên kia nhé!
Địa gật đầu rồi lại chống thuyền đi. Nh́n lại thấy người thiếu phụ không phải người vùng này, cốt cách coi bộ rất quư phái, trong ḷng muốn hỏi nhưng chẳng dám.
Khi lên bờ, người thiếu phụ nh́n quanh rồi nói với chàng:
- Bây giờ trời đă tối mà đường c̣n xa quá, anh làm ơn cho tôi nghỉ nhờ qua đêm được không?
Địa bối rối thưa lại rằng:
- Nhà tôi chỉ là một túp lều tranh vách lá, chỉ sợ phu nhân không được vừa ḷng thôi.
- Có ǵ mà không vừa ḷng? Được anh tốt bụng cho nghỉ lại qua đêm là may mắn lắm rồi. Tôi biết lấy ǵ trả ơn cho anh đây?

 

Địa đưa người đàn bà về nhà của ḿnh, trong nhà chỉ độc có một cái chơng tre, anh liền nhường lại cho người đàn bà ấy nằm, v́ biết lấy đâu ra chỗ nào khá hơn được.
Thấy Địa toan đi kiếm một nơi khác ngủ, người đàn bà liền hỏi:
- Anh ở một ḿnh, chưa có vợ à?
- Chưa. Nghèo khổ như tôi th́ hơi đâu mà nghĩ đến chuyện đó.
- Thế nếu như tôi xin làm vợ anh th́ anh nghĩ sao?
Địa rất bỡ ngỡ, không biết trả lời thế nào cả. Lúc ấy nàng mới nói:
- Thú thật với anh, tôi là người ở trên cung tiên. Trời thấy anh là một người tử tế mà lại chịu khổ sở quá nên cho tôi xuống trần để giúp anh.
Nói rồi nàng hóa phép biến túp lều của Địa thành một dinh cơ rất đẹp, trong nhà đồ dùng thức đựng đầy đủ, kẻ hầu người hạ từng đoàn, không thiếu thứ ǵ.
Địa vừa kinh ngạc vừa vui sướng trong ḷng. Nàng tiên lại hóa phép cỗ bàn linh đ́nh để anh làm giỗ cúng cha rồi bảo chàng:
- Bây giờ ḿnh hăy ăn mặc lụa là gấm vóc cho tươm tất vào rồi bảo gia nhân khiêng kiệu đến mời anh Thiên ấy sang nhà ḿnh ăn giỗ.
Nghe nhắc đến Thiên, Địa vẫn c̣n chưa nguôi nỗi buồn:
- Ḿnh mời chi cái thứ bạn bè bất nghĩa ấy?

 

Nàng nhẹ nhàng bảo chồng:
- Th́ ḿnh cứ nghe theo lời em đi mà! Chuyện cũ chàng hăy bỏ qua đi, bây giờ chúng ta được sung sướng hạnh phúc như thế này là măn nguyện rồi, mời anh ấy đến thắp nén hương giỗ cha là hợp quá đi chứ. Vả lại để cho anh ấy biết ḿnh cũng đâu có thua ai.
Địa nghe lời vợ, lên kiệu cho gia nhân đưa đến thăm dinh cơ của Thiên. Thấy Địa lần này có người đưa kẻ rước nên hắn tiếp đăi chàng có phần tử tế hơn nhiều.
- Chẳng hay có chuyện ǵ mà chú đến đây?
Địa cũng lịch thiệp đáp từ:
- Tôi đến mời anh ngày mai đến nhà ăn giỗ thân phụ. Mong anh nghĩ đến t́nh bạn năm xưa mà đến thắp nén nhang cho thân phụ tôi vui ḷng nơi chín suối.
Thiên vẫn giữ thói huênh hoang cao ngạo như trước:
- Hà hà… Được thôi! Chú muốn ta đến chơi th́ hăy trải chiếu hoa từ đây tới nhà, ta sẽ đến.
Địa về kể lại th́ nàng liền bảo:
- Tưởng ǵ, chứ việc ấy có ǵ khó khăn lắm đâu, ḿnh cứ yên tâm lo nhang đèn cho cha đi.
Nàng tiên lại hóa phép ra thành hàng ngh́n chiếc chiếu hoa trải một đoạn đường dài từ nhà ḿnh đến dinh cơ của Thiên đang ở.
Thiên không ngờ trong thời gian vừa qua Địa cũng trở nên giàu có lớn, nên hắn mới quyết định đến xem cho rơ sự t́nh.

 

 Đến nơi, hắn rất lấy làm lạ khi thấy nhà cửa và mọi thứ đồ đạc của Địa sang trọng ít có nhà nào b́ kịp, hỏi do đâu mà có th́ Địa chỉ cười tủm tỉm bảo là nhờ ơn Trời thôi.
Được một lúc th́ mâm giỗ được dọn ra để mời khách, Địa đưa vợ ra giới thiệu với bạn cũ và đích thân nàng rót rượu mời từng người.
Thấy nàng vừa đẹp vừa sang, hắn đâm ra mê mẩn và ganh tị với hạnh phúc của bạn. Khi đă ngà ngà men rượu, hắn lại nổi lên ḷng tham tới mức mù quáng. Hắn nói với Địa:
- Không ngờ chú mày được sung sướng như vậy. Chú đổi vợ chú cùng cơ nghiệp này cho tôi, th́ tôi sẵn sàng nhường chức quan cùng dinh cơ của tôi cho chú. Chịu không?
Địa liền đưa tay can gián:
- Anh say quá nên nói bậy rồi. Ai mà lại làm chuyện lạ kỳ như thế?!
Nhưng gă bạn bất nghĩa vẫn cứ cương quyết bảo:
- Ta nói thật mà! Nếu không tin th́ cứ bảo lư trưởng ở đây làm tờ giao ước ngay đi!
Không bao giờ Địa lại muốn như thế, nhưng nàng tiên nói nhỏ vào tai chồng, xui Địa cứ việc bằng ḷng đi, để nàng tự lo liệu.

 

Và thế là sẵn có cụ lư trưởng sang ăn giỗ nên hai bên liền làm tờ giao ước, điểm chỉ hẳn hoi để sau này đừng ai lật lọng.

Giấy tờ giao ước đâu đó xong xuôi th́ Địa gạt nước mắt giă biệt người vợ tiên, lên vơng về dinh cơ của Thiên mà tâm trạng rối bời, chẳng biết phải xử sự như thế nào cho phải lẽ với nàng đây?!
C̣n Thiên th́ quá say rượu nên nằm ngủ một giấc li b́, không biết trời đất ǵ nữa cả, đến sáng hôm sau hắn mới tỉnh dậy, ngơ ngác nh́n quanh th́ thấy ḿnh đang nằm trong một túp lều tồi tàn bên sông, bên cạnh là tờ giao ước với Địa.
Hắn nh́n quanh t́m kiếm, nhưng người vợ đẹp cùng dinh cơ lộng lẫy ngày hôm qua đă biến mất theo mây về trời, không c̣n chút dấu vết nào nữa cả.
Hối hận th́ đă muộn, có kêu gào cách mấy cũng uổng công v́ hắn đă điểm chỉ vào tờ giao ước rồi.
Giờ đây, hắn chỉ biết làm nghề chống đ̣ qua sông thay cho Địa, c̣n Địa nhờ ơn Trời ban cho nên hóa ra thông minh và khôn ngoan, làm quan sung sướng măi.
Ngày nay, mỗi khi người ta muốn ám chỉ việc những kẻ làm ăn bất nghĩa phải trả giá th́ họ thường hay nói câu “Của Thiên trả Địa” là do sự tích câu chuyện này mà ra.

 

 

 
  HẾT