Tượng vua Lư Thái-tổ tức Thuận-Thiên hoàng đế tại đền thờ Lư Bát-đế, Bắc-ninh (H́nh chụp tháng 8-2001)

 
HỒI THỨ BẨY

Thuận-Thiên hoàng đế

 

Tôn Đản hỏi:
C̣n phái Mê-Linh thành lập từ bao ǵơ?
Sau khi vua Bà tuẫn quốc. Mă Viện biết rằng muốn Lĩnh-nam yên, cần tiêu diệt các phái vơ. Một mặt y tróc nă các cao thủ, cấm dạy vơ. Một mặt y ra lệnh thu hết sách vở viết bằng chữ Khoa-đẩu đem về Trung-nguyên. Song các tôn sư vơ học vẫn ẩn thân, chép bí quyết vơ học, để lại cho con cháu. Y tấu về xin chỉ dụ của vua Quang-Vũ nhà Hán ra lệnh cấm học chữ Khoa-đẩu. Như vậy đừng nói vơ học, đến tư tưởng, học thuật mấy ngàn năm của Lĩnh- nam nếu có c̣n gĩư được trong các sách vở cũng vô ích. V́ không ai đọc đựơc. Tuy vậy các phái vẫn bí mật truyền thụ nhận đệ tử. Cho nên đến thời Tam-quốc, bà Triệu thuộc phái Long-Biên khởi binh một lần nữa.
Lê Thuận-Tông cắt lời Thanh-Mai:
Em nghe vua Lư Nam-dế cũng thuộc phái Cửu-chân, có phải không? C̣n Dương Diên-Nghệ, Ngô Quyền thuộc phái nào?
Đúng. Lư Nam-Đếá thuộc phái Cửu-chân, v́ vậy khi lên ngôi ngài phong tặng cho bà Triệu là Lĩnh-nam đệ tam thánh. V́ đệ nhất thánh là vua Trưng. Đệ nhị thánh là Trưng Nhị. Bà là đệ tam thánh đất Lĩnh-nam. C̣n Dương Diên-Nghệ thuộc phái Cửu-chân. Ngô Quyền là con rể, cũng là đệ tử Dương Diên-Nghệ.
Thiện-Lăm bàn:
Chị Thanh để em bàn xem có đúng không nghe. Sau này Đinh Tiên-Hoàng chắc chắn thuộc phái Hoa-Lư. Thập đạo tướng quân của ngài là Lê-Ḥan thuộc phái Tiêu-Sơn. Thế phái Mê-linh được thành lập từ bao ǵơ?
Vào năm Mậu-th́n, niên hiệu Đinh Tiên-Ḥang đế nguyên niên (968). Bấy giờ vơ lâm Lĩnh-nam phân hóa cùng cực. Trong nước chia thành mười hai sứ quân, mang quân đánh lẫn nhau. Các đại tôn sư người theo sứ quân này. Kẻ theo sứ quân nọ, tàn sát nhau khủng khiếp. Chưởng môn nhân phái Long-biên là Hoa-Minh thần ni. Ngài mời tôn sư bẩy đại môn phái thời Lĩnh-nam tới họp. Trong đại hội, luận bàn xem sứ quân nào có đức độ nhất th́ giúp, hầu thống nhất thiên hạ. Các đại tôn sư đều đồng ư giúp sứ quân Đinh Bộ-Lĩnh. V́ ngài là chưởng môn phái Hoa-Lư. Sau khi thống nhất đất nước. Các phái Tản-viên, Hoa-lư, Sài-sơn vẫn giữ nguyên. C̣n hai phái Cửu hân, Long-biên, đều đồng ư hợp nhất thành một phái, lấy tên thủ đô thời Lĩnh-nam là Mê-linh cho môn phái mới.
Thanh-Mai nói đến đâu, Tôn Đản gật đầu tỏ vẻ hiểu biết tới đó. Nó hỏi:
Cứ như cuộc luận bàn hồi năy gữa người Tống với chúng ḿnh, th́ dường như phái Tiêu-sơn thành lập từ khi Bồ-tát Tỳ-ni-đa Lưu-chi sang ta. C̣n phái Đông-a th́ do phái Tiêu-sơn mà ra. Em nghe, đức hoàng-đế bản triều họ Lư, húy Công-Uẩn, xuất thân phái Tiêu-sơn. V́ vậy suốt trong thời gian qua, vị chửơng môn phái Tiêu-sơn trở thành quốc sư. Có đúng không?
Thanh-Mai gật đầu. Tự-Mai hỏi Lư-Long:
Anh cả này. Hiện nay vơ học Đại-Việt đang thịnh. Trong khi đó bên Tống vua th́ hôn ám. Quan lại hèn hạ, nhũng lạm. Dân chúng đói khổ. Bắc có nước Liêu. Tây có Tây-hạ. Nam có Thổ-Phồn. Tại sao ḿnh không họp nhau với Chân-lạp, Xiêm-la, Đại-lư, Chiêm, Lào, thống nhất đem quân hội với Liêu, Tây-hạ, diệt Tống chiếm lại đất Quảng-đông, Quảng-tây cũ? Tại sao ḿnh cứ phải cúi đầu thần phục bọn hèn nhà Tống? Để thỉnh thoảng nó sai mấy tên ngu muội sang phong chức này, tước nọ? Mỗi khi đọc sử đến giai đọan công chúa Gia-hưng Trần Quốc định đem quân chiếm Lạc- dương, lật đổ nhà Hán, em lại tiếc hùi, tiếc hụi. Gía hồi ấy vua Trưng truyền lệnh cho công chúa Phật-Nguyệt vượt Trừơng-giang theo ngả Kinh-châu đánh về Lạc-dương. Như vậy ắt Ngô-Hán phải rút quân từ Thục về cứu viện. Công chúa Nguyệt-Đức Phùng Vĩnh-Hoa tái chiếm Thành-đô, Lưỡng Xuyên... không chừng thành công.
Tự-Mai mơ màng:
Lại như thời vua Lê Đại-Hành, quân Tống hùng hùng, hổ hổ sang đánh, thế mà cũng chỉ ba trận, trên hai mươi vạn người bỏ xác. Anh cả ơi, chúng ḿnh là con rồng cháu tiên, không tham vọng chiếm đất của người Hán. Song ḿnh cũng cần đ̣i lại đất tổ. Em nghĩ, nhất định anh cả với chúng em phải làm việc đó.
Lư Long chắp tay hướng Thanh-Mai, Tự-Mai:
Đa tạ các em dạy dỗ. Chí của các em lớn thực. Các em không thua ǵ vua Trưng, hay Bắc-b́nh vương Đào Kỳ khi xưa.
Nói rồi chàng ôm lấy đầu Trần Tự-Mai. Hai anh em lặng đi giờ lâu. Tự-Mai hỏi:
Liệu trong triều, đức ḥang đế cùng triều thần có nghĩ như anh em ḿnh không?
Lư Long không trả lời. Chàng xuất thần nh́n lên mặt trăng, mơ mơ, màng màng.
Sư thái Tịnh-Huyền gật đầu:
Có đấy con ạ. Song không phải ai cũng muốn làm anh hùng.
Bà ngửa mặt nh́n trăng nói với Lư Long:
Cứ như bần ni xét, th́ bản triều tuy mới lập chính thống, nay nảy ra được một thiếu niên khí hùng, trí dũng. Lại biết khuất thân cầu hiền tài. Một hai mưu khôi phục cố thổ. Nhân sĩ, vơ lâm không ai mà không phục. Song bần ni lấy làm lo nghĩ, v́ triều đ́nh bây giờ không phải như triều đ́nh thời Lĩnh-Nam. Ai cũng an phận. Thí chủ chí th́ có, tài th́ dư. Chỉ c̣n mong chữ thời nữa mà thôi.
Lư Long thất kinh hồn vía, hỏi:
Th́ ra sư thái biết cả rồi ư?
Sư thái Tịnh-Huyền mỉm cười móc trong bọc ra một cái túi nhỏ:
Thí chủ cứ coi cái túi này th́ rơ.
Lư Long cầm túi mở nút. Dưới ánh trăng hiện ra một tượng Phật bằng ngọc đỏ chói. Chàng ngẩn người, kính cẩn hỏi:
Thưa sư thái, ngọc th́ đúng. Song thực hư khó phân. Đệ tử không tin.
Thanh-Mai cười:
Anh cả ơi! Hiện trên đất Việt các thiếu niên đồng tuổi với anh cả, hiếm có người văn vơ kiêm ṭan như anh cả. Bây giờ anh cả đang là vị vương. Mai này anh cả về triều, nghị sự cùng thiên-tử, đại hội anh hùng thiên hạ, chỉ cờ lên phương Bắc, thống nhất Việt tộc liên kết Liêu, Tây-Hạ, ta đ̣i đất cũ. C̣n giang sơn nhà Tống chia cho các nước kia, th́ cái sự nghiệp như vua An-Dương, vua Trưng đâu có thể không thành? Anh cả phải có cái nh́n sắc bén chứ? Một người tứ đại giai không như sư phụ của em, không lẽ lại muốn hơn thua một chút danh hăo thế tục? Không lẽ lăo nhân gia ở địa vị tối cao phái Mê-Linh, c̣n muốn mạo xưng một địa vị nhỏ bé???
Tự-Mai cũng xen vào:
Khi anh cả cùng đại sư Huệ-Sinh đạo trưởng Nùng-Sơn gặp chúng em ở đưới gốc đa xă Cổ-linh. Sư phụ dùng thần công Lăng không truyền ngữ dặn chúng em rằng  Bất cứ anh cả nói ǵ mà sư phụ không ngăn cản cũng phải tuân theo như tuân lệnh sư phụ . Tại sao? Tại v́ sư phụ biết anh cả là ai. Thương anh cả cả v́ t́nh máu mủ th́ ít. Mà giúp cái chí anh cả th́ nhiều. V́ vậy anh cả đề nghị kết anh em. Chúng em phải tuân ngay.
Vua Lư Thái-Tổ xuất thân hàn vi. Bố chết sớm, mẹ nghèo khó, phải gửi ngài lên ở chùa làm mướn độ nhật. Nhờ thông minh, ngài được sư Lư Khánh-Vân nhận là con nuôi, v́ vậy ngài mang họ Lư. Sau được thiền-sư Vạn-Hạnh nhận làm đệ tử. Trong khi đó thân mẫu cùng em trai, em gái phải đi ở đợ. Năm mười tám tuổi, nhờ tài học, nhờ sư phụ làm quân sư cho triều đ́nh nhà Lê, ngài được cử làm quan vơ. Ngay khi làm quan, ngài t́m mẹ và em đem về nuôi dưỡng. Năm Đinh-dậu, nhằm niên hiệu Ứng-thiên thứ tư đời vua Lê Đại-Hành (997). Vua đem quân đánh Chiêm-thành. Ngài được cử là tiên phong. Sau khi thắng giặc, vua thu thập không biết bao nhiêu vàng, ngọc châu báu. Trong đó có hai tượng phật bằng hồng ngọc. Vua thấy ngài xuất thân là cư-sĩ Phật-gíao, đệ tử phái Tiêu-sơn, ban cho ngài. Ngài đem một tượng tặng cho em gái. Năm Kỷ-dậu (1009), khi mới lên ngôi vua, ngài truy phong cho cha làm Hiển-Khánh đại-vương. Phong cho mẹ tước thái hậu Minh-Đức. Lập con trai là Phật-Mă làm thái tử, bấy giờ mới có mười tuổi. Phong cho em gái làm công chúa Hồng-Châu. Các con đều được phong tước Hầu, mười ba con gái đều được phong công chúa. Ngài nói với các con : « B́nh sinh ta chỉ có một em gái. Ta theo đạo Phật. Đạo Phật không phân biệt nam nữ như đạo Nho. V́ vậy các con phải coi cô như ta. Ta có hai tượng Phật bằng ngọc. Ta giữ một. Trong các con đứa nào có đức ta truyền ngôi cho, th́ sẽ được giữ tượng ngọc. Một ta tặng cho cô. Sau này các người thấy tượng cũng như thấy ta, phải kính cô như ta ».
Hồi công chúa Hồng-Châu đến tuổi trưởng thành, bấy giờ vua Lư Thái-Tổ là tả thân vệ điện tiền chỉ huy sứ. Thấy em gái không nghĩ đến phú qúi, mà chỉ say mùi đạo, nhất tâm nhất trí t́m đường giải thoát khỏi cảnh luân hồi. Mẹ, anh khuyên sao cũng không được. Ngài quá thương em, khuyên răn, lại bị công chúa thuyết pháp ngược lại. Khuyên không được, ngài dùng quyền, ép công chúa lấy Lạc-hầu Lạng-châu, là người em kết nghĩa, đă từng giúp ngài rất nhiều trong thời gian lập nghiệp tên Thân Thiệu-Anh.

Sư thái vẫy Lư Long lại gần, th́nh ĺnh bà ch́a ngón tay trỏ chĩa vào người chàng phát một chỉ. Lư Long kinh hăi, nhảy lui lại hai bước. Chỉ đó phóng trúng đất chỗ chàng đứng, kêu xùy một tiếng. Cát bụi bay mịt mờ. Tịnh-Huyền lại dùng ngón tay giữa phóng một chỉ vào ngực chàng. Lư Long nhảy vọt lên cao tránh khỏi. Cứ như thế, Tịnh-Huyền phong liên tiếp ba mươi sáu chỉ, rồi ngừng lại mỉm cười.
Lư Long cung cung, kính kính qùi gối trước sư thái lạy liền tám lạy:
Thần nhi kính cẩn ra mắt cô-mẫu. Xin cô mẫu rộng dung, v́ thần nhi cách xa cô mẫu từ hồi c̣n thơ, trí nhớ không được làm bao.
Ḥa thượng Huệ-Sinh, đạo trưởng Nùng-Sơn, Lư Mỹ-Linh, Tạ Sơn đồng qùi xuống rập đầu trước sư thái Tịnh-Huyền. Sư thái phất tay, không cho ḥa thượng Huệ-Sinh cùng đạo trưởng Nùng-Sơn hành lễ. Bà nói:
Xin đại sư, cùng đạo trưởng miễn cho những lễ nghi của thế tục.
Bà kéo Lư Mỹ-Linh ngồi xuống bên cạnh:
Công chúa giả trai vụng về qúa. Tiếng nói trong trẻo, êm đềm, khuôn mặt sáng như trăng, mà giả trai th́ không qua mắt được chúng nhân đâu. Dường như năm nay công chúa 16-17 tuổi rồi th́ phải.
Lư Mỹ-Linh kính cẩn đáp:
Bạch thái cô mẫu, vâng. Năm nay thần nhi đúng mười sáu tuổi. Th́ ra ở chốn thanh cao cực lạc thái cô mẫu vẫn không quên việc của triều đ́nh.
Thiện-Lăm hỏi Thanh-Mai:
Chị Thanh. Cái ǵ vậy. Em muốn vỡ đầu ra v́ ngạc nhiên rồi đây. Sư bà với anh cả đấu vơ, rồi mọi người quỳ lạy sư bà, em không hiểu.
Thanh-Mai nói sẽ vào tai nó:
Sư phụ của chị trước đây là công chúa Hồng-châu, em gái đức ḥang đế. Nguyên hồi mới khởi nghiệp, đức ḥang đế rất sủng ái sư-phụ. Đi đâu ngài cũng dẫn theo. Sư phụ đă từng theo hoàng đế chính chiến bao phen. Hoàng đế cùng sư phụ chế ra một thứ chỉ pháp đặc biệt, gọi là Đại từ, đại bi chỉ. V́ chỉ đánh trúng ai, không làm cho người ấy đau khổ, ngược lại làm cho khoẻ mạnh khoan khóai. Chỉ này được truyền tụng trong hoàng cung. V́ sư phụ là cô ruột anh cả, mà anh cả không biết mặt, nên không tin. Sư phụ dùng chỉ pháp để chứng minh thân phận.
Thiện-Lăm hỏi:
Anh Mỹ-Linh là con gái hay sao mà sư bà lại gọi là công chúa? C̣n anh cả là vương-gia à? Vương gia, công chúa là con đức vua phải không? Con vua th́ phải ở trong cung, có kẻ hầu người hạ. Hà cớ ǵ lại đi ngủ trong rừng với chúng ḿnh? Bọn ḿnh đă kết anh em với vương gia, công chúa. Vậy ḿnh cũng thành em vua, con vua cả sao?
Thanh-Mai gật đầu:
Ừ! Em không thấy sao. Lúc mới gặp chị đă nhận ra Mỹ-Linh là gái giả trai. Này nhé tiếng nói trong, cử chỉ mềm mại. Đi đứng uyển chuyển. Nếu trên đời này con trai đều đẹp như Mỹ-Linh cả th́ ra chúng ta đang ở cơi tiên sao?
Sư thái vẫy tay ra hiệu cho Tôn Đản im lặng. Bà ngơ ngẩn nh́n trời.
Thiện-Lăm hỏi:
Chắc bà sắp giảng kinh Kim-cương cho bọn con nghe. Có phải đọc kinh Bát-nhă trước không?
Hỏi dứt câu, nó tự biết không phải. V́ sư thái đă nói cho nó nghe rằng mỗi khi thuyết pháp, phải đốt hương lên. Mùi hương thơm, thanh tĩnh, khiến cho người nghe dễ thư hái. Nay không thấy sư thái truyền đốt hương, th́ đâu có đọc kinh.
Sư thái ngẫm nghĩ một lúc, bà bảo Thanh-Mai:
Con nhập đề trước đi.
Thanh-Mai chắp tay vái sư phụ môt vái rồi nói:
Thưa các vị, sư phụ của tiểu nữ nguyên là công chúa Hồng-Châu em của đức Đại-Việt hoàng đế. Từ nhỏ sớm ngộ đạo đức Thế-tôn. Người muốn bỏ hết phú qúi gỉa tạo, đi tu, pháp đanh Tịnh-Huyền.
Tôn Đản, Thiện-Lăm, Thuận-Tông ngạc nhiên đến ngẩn người ra:
Trời ơi. Bà cũng là công chúa sao? Không, bà là bà. Bà từ bi, bà là Bồ-tát. Bà không phải công chúa.
Thanh-Mai tiếp:
Song hoàng thượng không cho lăo nhân gia đi tu. Lăo nhân gia đành lập đàn thờ Phật trong cung, ăn chay, tu đạo. Một lần theo thái hậu hành hương chùa Lục-tổ. Lăo nhân gia được diện kiến thái sư phụ.
Lư Mỹ-Linh hỏi:
Thái sư phụ là???
Thượng Duyên, hạ Tịnh .
Lư Long, Huệ-Sinh, Nùng-Sơn đều bật lên tiếng Úi chà. Nguyên Duyên-Tịnh sư thái là một đại ni sư đắc đạo rất sớm. Thế gian tương truyền ngài thành Phật. Ngài bay đi khắp nơi cứu độ chúng sinh. Năm ba mươi tuổi được truyền chức chưởng môn phái Mê-Linh. Uy tín ngang với Quốc-sư Vạn-Hạnh. Mỗi khi anh hùng vơ lâm Đại-Việt hội họp, thường cử ngài chủ tọa. Ngài nói ǵ, không ai mà không nghe.
Thanh-Mai mặc cho mọi người kinh ngạc. Nàng tiếp:
Thái sư phụ không nói ǵ, chỉ đưa tay vỗ vào sau lưng sư phụ ba cái. Sư phụ biết thái sư phụ muốn dặn đêm nay canh ba, ta sẽ gặp con ở sau vườn. Đêm sư phụ ra sau vườn gặp thái sư phụ. Thái sư phụ nhận làm đệ tử. Từ đấy cứ đêm đêm thái sư phụ vượt tường hoàng thành vào cung giảng kinh, truyền thụ vơ công cho sư phụ. Cho đến năm sư phụ mười tám tuổi. Hoàng-thượng bấy giờ là Tả-thân vệ điện tiền chỉ huy sứ, cương quyết gả chồng. Lăo nhân gia vẫn một mực từ chối, tâu rằng âm dương là đạo trời đất. Song nếu chỉ t́m lấy phúc ấm trước mặt, mà luẩn quẩn trong ṿng hồi, th́ mai sau về già cũng chết, rồi lại đầu thai. Hoàng thượng vẫn không đổi ư. Ngài truyền gả sư phụ cho lạc hầu Thân Thiệu-Anh ở Lạng-Châu. Sư phụ đang lúc gặp việc cùng đường ấy, th́ thái sư phụ xuất hiện. Thái sư phụ dặn rằng cứ tuân chỉ vu quy. Trên đường vu qui thái sư phụ khắc có biện pháp đối phó. Đố anh cả biết cái ǵ sẽ xẩy ra nào?
Lư Long đáp:
Tuân chỉ vu qui. Đợi ít năm, rồi tạ từ phu quân đi tu cũng được. Phật tổ Như-Lai chẳng tu bán thế ư? Việc này xảy ra hồi anh mới có mấy tuổi, trí nhớ không làm bao. Anh chỉ biết rằng hồi c̣n nhỏ, cô mẫu thương yêu anh rất mực. Th́nh ĺnh cô mẫu vu qui. Từ đấy không gặp người nữa. Sau được tin người qui tiên, khắp hoàng cung không ai mà không thương tiếc.
Thanh-Mai lắc đầu:
Thái sư phụ thương đệ tử vô cùng. Đời nào người chịu cho đệ tử ḿnh lăn vào chốn bụi trần? Người dạy sư phụ dùng kế thế thân. Trong lúc rước dâu từ Thăng-long về Lạng-châu, sư phụ ủy thác cho một cung nữ xinh đẹp giả làm sư phụ, lên kiệu vu quy. C̣n sư phụ gỉa làm cung nữ. Khi về đến Lạng- châu, công chúa giả lấy quyền chủ, truyền tỳ nữ đi tu thay ḿnh cầu phúc cho phụ hoàng. Thế là cung nữ trở thành phu nhân của lạc hầu Lạng-châu, c̣n sư phụ nghiễm nhiên theo thái sư phụ đi tu.
Lư Long gật đầu:
Bạch thái cô mẫu. Bây giờ con mới hiểu. Trước con nghe nói, thái cô mẫu vu qui được năm năm, thái hậu nhớ cô mẫu qúa, truyền Trung-thành hầu đưa cô mẫu về Thăng-long thăm thái hậu, th́ được tin cô mẫu đau nặng không về được. Th́ ra Trung-thành hầu không biết cô mẫu ở đâu, đành nói dối. Sau một năm th́ đựơc tin cô mẫu qua đời. Thái hậu khóc lóc thảm thiết, sinh bệnh nặng, không lương y nào trị được. Một đêm kia, tiên nữ hiện xuống chữa bệnh cho thái hậu, chỉ nắn bóp mấy huyệt mà khỏi bệnh.
Thanh-Mai gật đầu:
Tiên nữ đó chính là sư phụ. Người lẻn vào cung thăm thái hậu, kể nể rơ sư t́nh. Thái hậu thấy sư phụ c̣n sống, mừng qúa, khỏi bệnh ngay.
Tịnh-Huyền hỏi Lư Long:
Hài nhi! Con với Mỹ-Linh đi ra ngoài thế này, để làm ǵ vậy? Ta nghe con đang trấn nhậm vùng Trường-yên kia mà?
Trần Tự-Mai à lên một tiếng:
Anh cả, th́ ra anh là Khai-quốc vương, đệ nhị thái tử của hoàng đế. Vơ lâm Lĩnh-nam nghe danh đều cúi đầu bái phục. Anh nổi tiếng Lĩnh-nam về vơ công, về văn học. Vơ lâm ai nghe đến tên cũng phải tấm tắc khen ngợi . Giang hồ truyền tụng rằng những ai chưa gặp Khai-quốc vương th́ chưa thể gọi là anh hùng được. Không ngờ bọn em gặp anh cả từ năm trước mà không biết.
Tôn Đản hỏi đạo sĩ Nùng-Sơn tử:
Thế là thế nào? Đệ tử không hiểu truyện ǵ cả. Xin đạo trưởng chỉ dạy cho.
Đạo-sĩ Nùng-Sơn tử thở dài:
Được để ta kể cho cháu nghe. Đương kim thiên tử mồ côi cha từ nhỏ, được thiền sư Lư Khánh-Vân thuộc phái Tiêu-sơn nhận làm con nuôi. V́ vậy ngài mang họ Lư. Thủa nhỏ đă có dấu hiệu sau này lên ngôi vua.
Tự-Mai gật đầu:

 

 Tiếp theo