Tống Khu-mật viện

Mỹ-Linh đưa mắt cho Thiếu-Mai. Thiếu-Mai tính đốt ngón tay:
_ Dư đại nhân há quên rằng: Khi thời chưa đến, vua Cao-tổ nhà Hán vẫn chỉ là đình trưởng. Phàn Khoái bán thịt chó. Hàn Tín đi câu. Lúc thời đến Cao-tổ muốn gì đều như ý. Phàn đánh đâu thắng đấy. Hàn Tín chỉ có ba nghìn quân bố thủy lập trận mà thắng nước Tề.
Dư Tĩnh hiểu ra:
_ Ý tiểu thư muốn nói trước đây chúa tôi cũng như Khai-Quốc vương chưa chính vị. Vì vậy hai bên không hiểu nhau. Nay cả hai đều ứng lòng trời, ắt xung đột tự nhiên hết.
_ Dư đại nhân kiến giải thực sâu sa. Sau này sự nghiệp đâu thua gì Gia-Cát Vũ-hầu. Cho nên con người ta không thể nào thoát ra cái lý về chữ mệnh của Nho-gia.
Dư Tĩnh lầu thông Bách-gia, Chư-tử, Tứ-thư, Ngũ-kinh. Y đâu lạ gì cái mà Nho-gia gọi là mệnh. Có điều mấy hôm nay, những lời của Thiếu-Mai làm cho thầy trò y như đi vào một thế giới mới lạ. Tuy đã tin lời Thiếu-Mai, nhưng y vẫn còn nghi ngờ:
_ Nếu nói rằng lời Thiếu-Mai do Khu-mật viện Đại-Việt bầy ra, thực vô lý. Nàng đang trên đường từ Thăng-long về Thanh-hoá, thì bị bắt cóc, rồi vương gia bị trúng độc. Vô tình nàng bắt mạch rồi nói ra những bí ẩn về tướng mệnh. Đó là một điều đáng tin. Bọn Mỹ-Linh, Thiệu-Thái từ Thăng-long lên Bắc-biên, tuân lệnh vua Bà đi đón chân mệnh Thiên-tử đó là hai điều tin được. Trên biển mênh mông, bọn Sử Anh, Tào Minh đang chém giết nhau chí chết, chỉ vì chân dung chân mệnh Thiên-tử. Thình lình vương gia xuất hiện. Đó là ba điều đáng tin. Bây giờ mình thử lại con nhỏ Mỹ-Linh một lần nữa xem sao?
Nghĩ vậy y hỏi Mỹ-Linh:
_ Công chúa vừa nói về chữ mệnh của Nho-gia. Thưa công chúa, chữ mệnh đó khởi từ đâu? Căn bản ra thế nào? Xin công chúa đừng tiếc công chỉ dạy.
Mỹ-Linh nghĩ thầm:
_ Tên này muốn thử xem giữa ta với Thiếu-Mai có thực do Khu-mật viện bố trí không đây. Thiếu-Mai mượn tướng mệnh khích động được bọn chúng. Nếu bây giờ ta đem học thuyết thiên mệnh của Nho ra bàn. Mà cả hai cùng khít với nhau chúng mới tin. Xét cho kỹ, chỉ có hai tên Dư Tĩnh, Vương Duy-Chính thực sự nắm vững hai thuyết này. Ta cần nịnh chúng mấy câu. Khi ăn bánh phỉnh, minh mẫn hai tên này bị mất đi, chúng mới tin ta.
Nàng đứng dậy rót rượu mời cử tọa một lượt. Tay bưng hai chung đến trước mặt Dư Tĩnh, Vương Duy-Chính:
_ Dư đại nhân! Vương đại nhân! Chung rượu này kính xin hai vị đại nhân nhận cho, để đánh dấu ngày hôm nay, chúng ta cùng được ngồi cạnh một đấng minh quân. Tiểu nữ sẽ lạm bàn về chữ mệnh của Nho-gia. Nếu có chỗ nào sai lạc, xin hai đại nhân bổ khuyết.
Dư Tĩnh, Vương Duy-Chính bưng chung rượu uống cạn. Mỹ-Linh lại bưng một chung rượu đến trước Đông-Sơn lão nhân:
_ Lão tiên sinh! Lão tiên sinh theo Lão. Trong Lão cũng bàn về lẽ thiên mệnh. Xin lão tiên sinh cạn chung này, rồi nghe tiểu nữ trình bầy cái dở ra. Tiên sinh dạy cho những lẽ huyền vi hơn.
Đông-Sơn lão nhân tiếp chung rượu uống cạn:
_ Công chúa dạy quá lời.
Mỹ-Linh đứng dậy hướng vào Triệu Thành:
_ Vương gia! Xét chung thì Nho, Mặc, Lão, Trang đều nói về thiên mệnh. Tiểu nữ xin trình bầy về Nho trước. Đầu tiên là Không-tử. Ngài ít bàn thẳng về mệnh trời. Nhưng xét kỹ, trong Luận-ngữ, cũng có đôi chỗ ngài nói tới:
 
"Ngô thập ngũ nhi chí ư học. Tam thập nhi lập. Tứ thập nhi bất hoặc. Ngũ thập nhi tri thiên mệnh".
 Nghiã là: Ta hồi mười lăm tuổi, chăm chú việc học. Ba chục tuổi biết vững chí. Bốn chục tuổi không còn nghi hoặc, biết lẽ phải trái. Năm chục tuổi biết mệnh trời.
 
Từ hôm theo Triệu Thành sang Đại-Việt. Bọn Dư, Vương tuy văn võ kiêm toàn, mà chưa một lần được trổ cái kho văn chương trong người, hầu tỏ cho Thành biết, chúng có thể giúp Thành trong đạo tu, tề, trị, bình, an định quốc gia. Bây giờ gặp Mỹ-Linh khui cái kho Nho-học ra, lại nói nhờ hai người bổ khuyết. Hai người sướng không thể tưởng tượng được. Mỗi câu Mỹ-Linh nói, hai người đều gật đầu.
Mỹ-Linh muốn cho Dư hoàn toàn cảm tình với mình. Nàng ngừng lại:
_ Dư đại nhân, không biết câu trên ở thiên nào trong Luận-ngữ. Tiểu nữ quên mất rồi.
_ Câu đó trong thiên Vi-chính.
Mỹ-Linh mỉm cười:
_ Đa tạ đại nhân. Cứ như ý tứ mà suy, chữ thiên mệnh trong câu trên có nghĩa: Mệnh trời thuộc lẽ vô hình, linh diệu của tạo hoá. Con người có khi hiểu được, có khi không hiểu được. Theo nghiã đó thì mệnh trời gần như luật tự nhiên của hoá công. Song chúng ta vẫn hiểu được bằng tướng mệnh của Lê sư tỷ.
Nàng nhìn Địch Thanh:
_ Cũng Luận-ngữ thiên Nghiêu-viết, Không-tử lại nói:
" Bất tri mạng, vô dĩ vi quân tử dã".
Nghiã là : không biết mạng trời, không thể là người quân tử được.
Câu này, ngài định rõ mệnh trời chính là thiên ý chứ không phải định mệnh.
Dư Tĩnh hoàn toàn bị Mỹ-Linh chinh phục. Y nhắc nhở nàng:
_ Thánh Khổng còn tin rằng trời làm chủ tể cả vũ trụ. Trời có ý chí rất mạnh khiến sự biến hoá trong thế gian hợp với lẽ điều hoà. Con người không thể, và không nên trái với ý chí đó. Công chúa cần nhắc rõ điều này hơn.
Mỹ-Linh xá Dư Tĩnh:
_ Đa tạ đại nhân nhắc nhở. Chính vì lẽ như Dư đại nhân nói, nên thánh Khổng khuyên đệ tử phải sợ thiên mệnh, như trong thiên Quý-thị, Luận-ngữ nói:
" Người quân tử có ba điều sợ. Sợ trời, sợ bậc đại nhân, sợ lời thánh nhân".
Vương Duy-Chính nhắc lại nguyên văn:
_ Quân tử hữu tam úy. Úy thiên mệnh. Úy đại nhân. Úy thánh nhân chi ngôn.
Mỹ-Linh hướng Duy-Chính gật đầu tỏ ý biết ơn. Nàng tiếp:
_ Khổng-tử chỉ cho chúng ta biết một đường đi theo lý của trời toàn thiện. Ngài gắng hành động sao cho hợp với thiên lý, thiên đạo, hễ còn sức, còn hành đạo. Nên ngài bị người đương thời chê: biết rằng không thể làm được mà cứ làm. Khi trở về già ngài than trong thiên Hiến-vấn của sách Luận-ngữ:
 Đạo ta sắp thi hành được ư? Do mệnh trời. Đạo ta sắp bị bỏ ư? Do mệnh trời.
Duy-Chính nhắc lại nguyên văn:
_ Đạo chi tương hành dã dư? Mệnh dã. Đạo chi tương phế dã dư? Mệnh dã.
Mỹ-Linh hướng Duy-Chính mỉm cười tỏ ý biết ơn:
_ Khi sắp mất, ngài buồn rằng đạo mình không được dùng, mà không oán trời, trách người, cứ thản nhiên mà đợi mệnh:
 Thượng bất oán thiên, hạ bất vưu nhân, cư dị dĩ sĩ mệnh.
Nàng chắp tay hướng Triệu Thành:
_ Đối với vương gia, mệnh trời an bài rồi. Vương gia không thể nào tránh nổi.
Triệu Thành gật đầu:
_ Đa tạ công chúa! Thế sau Khổng-tử. Mạnh-tử nói về mệnh có khác không?
_ Mạnh á-thánh cho mệnh là những nguyên do nào đó, người nhân thế không rõ. Mà nguyên do đó ảnh hưởng bất ngờ tới hoạt động của ta, khiến ta tận lực, cũng không thành, lại cũng có người không làm mà thành. Vương gia hãy trở lại với Trung quốc sử. Hạng-Võ anh hùng biết bao! Gia-cát Vũ-hầu tài năng biết bao, nhưng cuối cùng đành ôm hận. Hán Cao-tổ tài không có, đức cũng không. Thế mà lại dành được thiên hạ.
Thiếu-Mai gật đầu:
_ Ngay như vương gia. Vì có mệnh, nên mới được đại sư Minh-Thiên, đạo sư Đông-Sơn, Vương, Dư đại nhân theo về. Lại như Mỹ-Linh, Thiệu-Thái, trước kia khư khư chống vương gia. Khi mệnh tới, hai người không hẹn, mà theo về vương gia dễ dàng. Rồi trên biển này, hai bang lớn nhất, đang chém giết nhau, gặp vương gia, lập tức thân thiện cùng ngồi đối ẩm.
Dư Tĩnh gật đầu:
_ Đúng như Lê tiểu thư bàn. Bây giờ xin công chúa luận tiếp về chữ mệnh của Mạnh á-thánh.
_ Trong sách Mạnh-tử, thiên Vạn-chương, người nói:
" Việc mình không có ý làm, mà thành, do ý trời vậy. Việc gì mình không mong cầu mà tự nhiên tới, mệnh trời vậy".
Địch Thanh ngơ ngác không hiểu. Dư Tĩnh đọc nguyên văn cho y nghe:
_ Mạc chi vi, nhi vi giả, thiên dã. Mạc chi tri nhi chí giả, mệnh giã.
_ Người cho rằng sống, chết, thành bại đều có trời. Cho nên ta phải thuận mệnh. Thuận mệnh theo Mạnh, không phải mặc cho sự việc xẩy ra sao thì xảy. Trái lại phải biết tránh cái nguy, phải làm tròn cái đạo của mình. Ngài nói:
" Thị cố tri mệnh giả, bất lập hồ nham tường chi hạ. Tận kì đạo nhi tử giả, chính mệnh dã".
Nghiã là: chẳng nên đứng dưới chân tường sắp đổ. Phải biết làm tròn cái đạo của mình.
Đến đó Mỹ-Linh nhìn Đông-Sơn lão nhân:
_ Tóm lại Khổng, Mạnh đều tin có số mệnh, nhưng vẫn chú trọng về nhân sự. Trong khi đó Trang-tử kiến giải hơi khác một chút. Ông nói: Biết không thể nào làm khác được, đành coi như số mạng, chỉ bậc có đức mới hành sự như thế .
Nàng nhìn Đông-Sơn lão nhân:
_ Đạo sư, không biết câu trên ở chương nào trong Nam-hoa kinh. Tiểu nữ quên mất rồi.
Đông-Sơn lão nhân nói:
_ Câu đó nguyên văn như thế này Tri bất khả nại hà, nhi an chi nhược mệnh. Duy hữu đức giả an chi», thuộc thiên "Đức-sung-phù".
_ Đa tạ đạo sư. Câu trên ý muốn nói: Biết không thể nào làm khác được hơn. Mình phải hiểu là đã gắng sức rồi, mà không thay đổi được tình thế. Phần khác, trong thiên Đại-tôn-sư, ông tin số mạng, khuyên người ta phải tuyệt đối theo số mạng:
 Trang-tử nói: Tôi nghĩ không ra, vì đâu mà tôi tới nông nỗi này! Cha mẹ tôi đâu có muốn cho tôi nghèo như thế này! Trời chẳng riêng ai, đất chẳng riêng ai. Trời đâu có muốn bắt riêng tôi nghèo! Nghĩ mãi duyên cớ, mà không ra. Chẳng qua tôi tới nông nỗi này do mạng ư? ».
Đông-Sơn lão nhân gật đầu:
_ Trang-tử hơi yếm thế đấy chứ. Nhưng dù yếm thế, ông cũng khẳng định mọi việc đều do mệnh. Mệnh đã an bài công chúa thắng bần đạo, nên hết kỳ duyên nọ, đến kỳ duyên kia đến với công chúa. Mệnh khiến vương gia sinh làm con thứ, nhưng anh hùng, tài trí, sau này thành đại minh quân. Mệnh đưa đẩy, nên bản triều mới nảy ra Lưu hậu chuyên quyền, vương gia phải đứng dậy làm việc vua Thuấn vua Vũ.
Mỹ-Linh tuyệt không ngờ Đông-Sơn lão nhân bị nàng đánh bại, mà lại thuận theo ý kiến của nàng với Thiếu-Mai.
Mỹ-Linh định luận về mệnh theo Lão, Mặc. Nhưng nhìn ra, thấy dường như Đông-Sơn lão nhân đang ngủ. Vì vậy nàng kết luận:
_ Dù tướng mệnh, dù hoàn cảnh, vương gia đã được trời phú cho cai trị thiên hạ, làm lên sự nghiệp đâu đấy tỏ. Vương gia có chối cũng không được.
Triệu Thành nghe Mỹ-Linh, Dư Tĩnh, Vương Duy-Chính luận về mệnh rồi quyết đoán mệnh trời thuộc về y. Y không còn nghi hoặc nữa. Y hướng vào mọi người:
_ Hôm nay muộn rồi. Ngày mai chúng ta bàn truyện thực tế, sao để ta ngồi vào chính vị.
Trời về chiều. Đoàn Thông không thuộc phe đảng Dực-Thánh vương. Y nào biết những gì đã xẩy ra phía sau sân khấu quan trường. Suốt mấy hôm theo Dực-Thánh vương tiễn sứ đoàn về nước, chắp nhặt những mẩu đối thoại của sứ đoàn với mọi người, y lờ mờ đoán ra việc Dực-Thánh vương mưu đi với Tống cướp ngôi.
Bây giờ thình lình y thấy công chúa Bình-Dương, thế-tử Thiệu-Thái lại đáp thuyền đi cùng sứ đoàn. Y không hiểu gì cả. Y chỉ biết líu ríu dọn phòng cho nàng ở, cùng cắt hai thủy thủ già hầu hạ.
Đoàn Thông xuất thân là đệ tử của Trần Tự-An. Y được sư phụ tin tưởng, thương yêu vô bờ bến. Hôm hạm đội đậu ở Thăng-long, đúng lúc đại hội giỗ Bắc-bình vương. Bởi làm tới Đề-đốc. Y không được đi trong môn phái Đông-a. Vì vậy y lẫn vào dân chúng, để quan sát đại hội.
Trước kia y cứ lo sư phụ kình chống triều đình, thực khó khăn cho y muôn vàn. Trong đại hội y thấy rõ ràng phái Đông-a nghiêng hẳn về phía họ Lý. Hơn nữa, sư muội Thanh-Mai của y sắp làm Khai-Quốc vương phi. Tương lai sẽ làm Hoàng-hậu toàn thể tộc Việt. Y mừng khôn tả.
Cũng trong đại hội, y được thấy tận mắt võ công của Mỹ-Linh, Thiệu-Thái cao thâm đến không tưởng được. Bây giờ cô công chúa đẹp như tiên nữ đang ở trước mặt y. Y khoan khoái trong lòng.
Y đứng ở cửa phòng, kính cẩn:
_ Khải tấu công chúa điện hạ. Không biết công chúa điện hạ có cần chi nữa không?
Mỹ-Linh nhìn trước, nhìn sau không có ai. Nàng vận công, dùng Lăng-không truyền ngữ nói vào tai Đoàn Thông:
_ Đề đốc về nghỉ đi. Nhớ cho người canh phòng thực cẩn thận quanh mình. Sẽ có người cho Đề-đốc biết hết mọi truyện.
Nàng lại lên tiếng nói lớn:
_ Đa tạ Đề-đốc. Tôi cần yên giấc.
Đoàn Thông cúi rạp người xuống:
_ Thần kính chúc Công-chúa ngon giấc.
Thuyền vẫn đi về phía Bắc.
Đỗ Lệ-Thanh trong lớp áo thủy thủ gõ cửa phòng Mỹ-Linh:
_ Tiểu nhân được lệnh phục thị công chúa.
Mỹ-Linh nhỏ nhẹ:
_ Người đưa ta lên khoang ngắm sao biển một lát. Ở trong phòng ngộp quá chịu không được.
Hai người lên khoang. Lệ-Thanh bắc ghế cho Mỹ-Linh ngồi. Bà chắp tay đứng sau như chờ lệnh. Mỹ-Linh dùng Lăng-không truyền ngữ nói với bà:
_ Đỗ phu nhân. Có gì lạ không?
_ Bọn Triệu Thành vẫn không tin Lê tiểu thư cùng thầy đồ Ngọc-Phách. Chúng đem hai bản dịch so từng câu, từng chữ một. Hôm trước chúng chú ý nhiều đến bộ Lĩnh-Nam vũ kinh cùng bộ Dụng-binh yếu chỉ. Bây giờ chúng lại chú ý đến kho tàng nhiều hơn.
Mỹ-Linh nghĩ thầm: