Năm 1913
Vở Balê của nhà soạn nhạc Igor Stravinsky "Rite of Spring" (Hội lễ mùa Xuân)
ra mắt ở Paris. Những tiết tấu luôn thay đổi và những sự ly khai khác với
truyền thống âm nhạc đă gây sự phản đối cũng như ủng hộ. Theo nhiều học giả
cuộc tŕnh diễn mở đầu cho âm nhạc hiện đại.
Một triển lăm tranh tại New York Armory làm cho cả những người bảo trợ lẫn
các nhà phê b́nh nghệ thuật sửng sốt, trong đó nhiều người chưa từng biết về
trường phái lập thể và những trường phái hiện đại khác.
Marcel Duchamp sáng tạo ra loại "làm sẵn" giới thiệu những vật thường dùng
hàng ngày như là nghệ thuật. Những thí dụ nổi tiếng có một chiếc bô đi tiểu
tiện gắn trên bức tường triển lăm và chiếc lồng hồ chim có chiếc nhiệt kế,
một con tem bưu điện bị đ́nh chỉ và thức ăn cho vẹt.
Chịu ảnh hưởng của chủ nghĩa tập thể, Gertrude Stein viết ra "What Happened,
A Five Act Play". Vở kịch này không thể hiểu nổi và không hề đưa lên sân khấu.
Nhưng bà có ảnh hưởng lớn đến nhiều kịch tác gia sau này, trong đó có Samuel
Beckett.
Năm 1916
The Cabaret Voltaire (Vũ trường Cabaret Voltaire), cái nôi không chính thức
của trào lưu phản nghệ thuật Dada, được khai trương tại Zurich, Thụy Sĩ.
Dada là cái tên xuất xứ từ chuyện tṛ của trẻ con, t́m cách giải thoát nghệ
thuật ra khỏi mọi luật lệ, kể cả luận lư.
Năm 1922
Tác phẩm Ulysses của James Joyce bị nhiều nhà xuất bản từ chối đă xuất bản
dưới nhăn hiệu Shakespeare and Co, một cửa hàng sách ở Paris của hăng
American Sylvia Beach. Đây là một cuốn tiểu thuyết có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất
của thế kỷ.
Năm 1929
Họa sĩ trường phái siêu thực Salvador Dali và đạo diễn Luis Bunuel hợp tác
làm bộ phim tiền phong kinh điển "An Andalusia Dog" (Con chó vùng Andalusian)
mở đầu với h́nh ảnh lưỡi dao cạo đang cắt tṛng mắt.
Năm 1938
Nhà soạn nhạc John Cage sáng tạo ra "Piano được chuẩn bị trước", lắp những
vật như kim găm và hộp giữa các dây đàn để làm biến đổi âm sắc. Sau đó lại "âm
nhạc t́nh cờ" của ông c̣n đi xa hơn: đôi khi tiếng rơi của đồng xu quyết định
những chọn lựa về âm thanh.
Năm 1957
Trong chương tŕnh mang tên "7 điệu múa mới", vũ công Paul Taylor và người
múa đôi của ông "tŕnh diễn" một tiết mục gọi là "Múa đôi" trong đó không hề
có một động tác nào. Một tờ báo đă đăng h́nh một chiếc hộp rỗng, khi điểm
lại chương tŕnh này.
Năm 1964
Sau khi xem cuộc triển lăm brillo Box của Andy Warhol nhà phê b́nh Arthur
C.Danto tuyên bố rằng, lịch sử nghệ thuật đă kết thúc. Điều đó trở nên rơ
ràng hơn khi Danto sau đó viết rằng "không có một cách riêng nào để quy định
cho một tác phẩm nghệ thuật cả".
|