Martinique - Phế tích dưới ḷng biển cả

 

 

Ngày 8-5-1902 - cách đây đă 97 năm - từ trên cao 1.397m, núi Pelée khạc một đám mây khí và đá nóng sôi sục xuống thành phố Saint Pierre. Từ trên đài chỉ huy tàu Roddam, thuyền trưởng John Freeman là người làm chứng bất lực của biến cố đó. "Tro nóng quét sạch chúng tôi, thiêu đốt tất cả...". Roddam là một trong những chiếc tàu hiếm hoi thoát khỏi cơn giận của núi lửa. Đến đảo Lucie, thuyền trưởng tuyên bố với các nhà chức trách : "Chúng tôi từ cửa địa ngục đến. Các ông có thể báo tin cho toàn thế giới biết không c̣n ai sống sót ở Saint Pierre". Trong ṿng 90 giây, 30 ngàn dân của thành phố là nạn nhân của một hiện tượng cho đến nay vẫn chưa được biết rơ : một đám mây lửa như một bó đuốc khổng lồ nóng đến 2.000oC ào đến với tốc độ 500km/giờ, cường độ bằng 3 quả bom ném xuống Hiroshima. Thủ đô của Martinique được mệnh danh là Paris của Tiểu Antilles với nhà hát lớn kiểu Ư, những ngôi nhà bằng đá sang trọng và vườn thực vật nổi tiếng thế giới đă bị hủy diệt hoàn toàn. Cùng tan biến với nó là trung tâm giao thông hàng hải giữa châu Âu, vùng Caribê và hai miền châu Mỹ, cứ điểm thương mại của đường, mật và rượu rhum - khoảng 40 tàu biển đang thả neo trong vùng Saint Pierre đều bị đánh ch́m cùng với thủy thủ đoàn bởi cơn hồng thủy tiếp theo sau đợt phun lửa. Từ đó đến nay, mới có khoảng 15 chiếc nằm ở độ sâu từ 15 đến 85m được trục lên, c̣n tất cả vẫn c̣n dưới đó, trở thành một nghĩa trang dưới nước lớn nhất, một địa điểm khảo cổ duy nhất trên thế giới tập hợp những thuyền buồm lớn cuối cùng của thế kỷ 19 và những tàu chở hàng chạy bằng hơi nước đầu tiên của thế kỷ 20. Ngày nay, du khách khắp thế giới đổ về Martinique chủ yếu để tham quan di tích ngoạn mục dưới nước đó bằng tàu ngầm. Trong số đó, chiếc Mobilis dài 23m, một sáng tạo của Francois Vuillecard, là tàu ngầm du lịch lớn nhất thế giới, có thể chở 50 khách tham quan xuống độ sâu 100m dưới biển. Các camera đặt bên ngoài tàu đưa h́nh ảnh lên các màn ảnh lắp đặt trước ghế của mỗi hành khách trong lúc một cô hướng dẫn viên thuyết minh. Trước mắt du khách hiện lên một Pompei kỳ lạ của thời hiện đại : những thân tàu nghiên ngả, những cột đá nhà thờ, những tượng vỡ, bậc thang nhà hát xưa...

Ngày nay, một Saint Pierre mới với 5.500 cư dân đă t́m lại được nguồn vui sống. Tuy nhiên, không ai quên thảm họa xưa. Ngày 8-5 hàng năm người dân ở đây tổ chức diễu hành trong ánh đuốc từ nhà hát lớn đến nghĩa trang để tưởng nhớ các nạn nhân. Mỗi năm, có đến 750.000 khách du lịch đến Martinique thăm nơi được xếp hạng "Thành phố nghệ thuật và lịch sử".